Sorularınıza ve farklılıkların sebeplerine sırasıyla cevap vermeye çalışacağım.
yerinde kesilen kolona bağlı kirişlerde çatlama vs bakma fırsatım yok o yüzden bunu rapor olarak en azından bakmak istedim.
Bu durum oldukça önemli bir konu. Yerinde yapılmış elemanlarda çatlama olmasından ziyade dayanım kaybına neden olacak bir işlem (örneğin kirişlerin karot ile delinmesi) varsa beton sınıfını ve donatı alanını bu duruma göre tanımlamak uygun bir çözüm olabilir. Performans analizlerinde TBDY 15.4.11 'e göre mevcut yapıların değerlendirilmesi çatlamış kesit rijitlikleri kullanılmalıdır. Dolayısıyla bu çatlama durumu için program otomatik olarak bir azaltma zaten yapmaktadır. Bu nedenle ekstradan tanımlanan bir çatlamış kesit rijitliği yapılacaksa bu duruma dikkat ederek yapılmalıdır.
ancak binayı doğrusal performans analizi yaptıktan sonra sadece 1 kaç kirişte belirgin hasar sonucu alıyorum. Ancak binada gevrek elemanda gözüküyor kolon kesilen yerden bağımsız olarak ve sonuç raporu sınırlı hasar alıyorum. Daha sonra nonlinear analiz yaptıktan sonra bina bu gevrek elemanlar sebebiyle göçme durumu veriyor.
bu durumun sebebini açıklamaya çalışayım. Bildiğiniz üzere doğrusal performans analizi ve nonlineer itme analizi birbirinden oldukça farklı kabuller ile yapılan performans değerlendirme yöntemleridir. Bu projede de bu kabul farkının bir sonucu çıkmış.
TBDY 15.8.4 maddesinin
(c) paragrafında alt ve üst kesitlerin belirgin hasar durumuna geçmiş olan kolonlarda taşınan kesme kuvvetinin tüm kat kesme kuvvetinin %30 'ündan az olması istenmektedir. Ancak doğrusal performans analizi için bir parantez açılmış. Sizin projenizde kolonlar Denk.7.3 'ü sağladığı için bu kolonlar doğrusal performans analizinde bu hesaba dahil edilmiyor.
Ancak burada bir durum daha mevcut. Bu yapı tek modlu itme analizi için uygun bir yapı değil. Çünkü yapının burulma düzensizliği katsayısı 1.4 'ten büyük. Bu da kenarda tanımlı perdelerin rijitlik merkezini kaydırmasından kaynaklanıyor. Burada yapının yatay yük taşıyıcı sistemini değiştirmek dışında yapılabilecek herhangi bir müdahale bulunmuyor. Bu sebeple yapıyı nonlineer çözerken çok modlu itme analizi yöntemi olan ARSA yöntemini kullandım. Burada da yukarıda bahsettiğim maddeye takılmadan nonlineer performans analizinde Kontrollü Hasarı durumunu verdi.
Sabit tek modlu itme analizinin itme eğrisinde bir durum tespit ettim. Bu durum muhtemelen yapının şekli, konsolların ve saplamaların fazla olması kolonların kirişlerle bağlanmaması gibi durumlardan ötürü beklenenden fazla bir sonuç çıkmasına neden oluyor. Hem bu nedenden hem de burulma düzensizliği katsayısının 1.4 'ten büyük olması sebebi ile tek modlu itme analizinden başka bir analiz yöntemi yapılmasını öneriyorum.
Sorum şu kolon kesildiği için büyük deformansyonlar ortaya çıkacağını düşünürsek nonlinear analiz yapmam daha doğru olmaz mı ? Doğrusal performanstaki sınırlı hasar durumunu ciddiye almam doğru olur mu?
Bu elbette mühendisin yorumu. Doğrusal performans analizi ile doğrusal olmayan performans analizi her ne kadar farklı yöntemler olsa da farklı sonuçların çıktığı durumlar nadir yaşanıyor. Eğer farklı bir sonuç çıkıyor ise bu durumun incelenmesi ve sebebinin araştırılmasının uygun olduğunu düşünüyorum. Sizin projenizdeki farklılığı da yukarıda anlatmaya çalıştım.
Bu proje için doğrusal olmayan performans analizi şu anlamda doğru bir çözüm olur. Yapının başlangıç aşamasında düşey yükler altında plastikleşme olup olmadığını kontrol etmek adına bir fikir vermek için kullanılabilir. Sonuç olarak bir kolon kesilmiş ve bazı elemanlar konsol durumuna geçmiş veya konsol açıklığı artmış. Dolayısıyla burada başlangıç aşamasında (yani sıfırıncı aşamada) bir plastikleşme durumu olup olmadığını kontrol etmek uygun olabilir.
Bir ekleme daha yapmak isterim bu konuda. TBDY Bölüm 15 içerisinde mevcut yapılar için başlangıç aşamasında düşey yüklerden kaynaklanan plastik şekil değiştirmelere izin vermediğini belirtmemiştir. Burada düşey yükler altında bir elemanın belirgin hasar durumuna geçebileceği anlamı çıkartılabiliyor. Ancak TBDY Bölüm 5 'te yeni yapılar için düşey yüklerden kaynaklanan plastikleşmelere izin vermemektedir.
Sizin projenizde kesilen kolonun olduğu kirişlerde düşey yüklerden kaynaklanan ve belirgin hasara geçmiş bir kiriş yok. En olumsuz kirişin 0.64 oranla ciddi bir moment artışı bulunuyor ancak burada plastikleşme durumu oluşmamış. Bu kirişler için belki deformasyon veya sehim kontrolü ekstradan yapılaması gerekebilir.
Doğrusal performanstaki sınırlı hasar durumunu ciddiye almam doğru olur mu?
Yukarıda bahsettiğim düşey yüklerden kaynaklanan plastikleşme durumu doğrusal performans analizinde görülmez. Dolayısıyla burada sadece kolonlar ve onlara bağlanan kirişler için doğrusal performans analizi sonuçlarını değerlendirebilirsiniz.
Burada ARSA yöntemine göre itme analizi yapıldığında da bir çok elemanın sınırlı hasarda kaldığı görülebilir. Belirgin hasar 'a geçen elemanların sonuçlarında bakıldığında oldukça sınırdan belirgin hasara geçtiği görülüyor. Bu sebeple burada doğrusal performans analizi sonuçlarının çok da uzak olmadığını belirtebilirim. Performans değerlendirmesinde elbette fark çıkıyor ancak bu farkın sebebi de aslında sınıra yakın sonuçlardan kaynaklanıyor.
Umarım açıklayıcı olabilmişimdir.
Saygılarımla...
