Bağ Kirişi Bağlılık Derecesi Hesabı ve Boşluklu Perde Tanımı Hakkında

[umitatalay]

Merhaba. Ekteki görselde de göreceğiniz üzere 2 adet perde grubu ve bir adet tek parça perdenin bir arada bulunduğu bir durumda, K17 ve K21 kirişlerinde "bu kiriş bağ kirişidir" seçeneğini işaretlemediğim halde, bağ kirişi bağlılık derecesini program otomatik olarak hesaplıyor ve bu hesap katsayı 1/3'ten büyük çıktığı taktirde otomatik olarak boşluklu perde gibi düşünerek, perde devrilme momenti kontrolünü bu perdelerin bütününü (PG1+PG2+P4) dikkate alarak hesaplıyor.

Birinci sorum böyle bir sitemde bu perdeler boşluklu perde olarak tasarlanabilir mi? (Şahsi fikrim olmamalı çünkü yönetmelikte tarif edilen şekle uymuyor. Eğer K38 kirişi yerinde perde devam etseydi bu durumda olabilirdi).

İkinci sorum da programa bağ kirişi hesabı yapmamasını ve perdelerin devrilme momenti kontrolünü ayrı ayrı yapması gerektiğini nasıl tarif edebilirim?

 

[Erhan M.]

Merhaba, bu perde sisteminin boşluklu perde sistemine uymadığına ben de katılıyorum ve benzer bir durum bizim de başımıza geldi. Şu anda bunu otomatik olarak hesaplıyor ve bunu bağ kirişi olarak dikkate alma diye bir seçenek yok. Üstelik sistemi boşluklu bağ kirişli sistem olarak dikkate almasına rağmen R seçimiyle ilgili de bir uyarı vermiyor.

 

[Oğuzcan HADİM]

Merhaba. Ekteki görselde de göreceğiniz üzere 2 adet perde grubu ve bir adet tek parça perdenin bir arada bulunduğu bir durumda, K17 ve K21 kirişlerinde "bu kiriş bağ kirişidir" seçeneğini işaretlemediğim halde, bağ kirişi bağlılık derecesini program otomatik olarak hesaplıyor ve bu hesap katsayı 1/3'ten büyük çıktığı taktirde otomatik olarak boşluklu perde gibi düşünerek, perde devrilme momenti kontrolünü bu perdelerin bütününü (PG1+PG2+P4) dikkate alarak hesaplıyor.

TBDY, bağ kirişli (boşluklu) perde olarak iki boşluksuz perde parçasının kısa ve yüksek kesme dayanımları olan bağ kirişleri bağlanarak tek bir perde olarak çalıştığı taşıyıcı sistem olarak tanımlamıştır.


Bu noktada K17 ve K21 kirişlerini bağ kirişi olarak düşünmek hatalı olmaz. Çünkü bu nokrada iki perde kolunu birbirine bağlayan ve yüksek kesme kuvveti alan eleman olarak gözönüne alınabilir. Bu sebeple ideCAD statik içerisinde "Bu kiriş bağ kirişidir" seçeneği işaretsiz olsa bile iki perde kolunun arasına tanımlandığı için her koşulda bağ kirişi bağlılık derecesi kontrolü yapılmaktadır.

Birinci sorum böyle bir sitemde bu perdeler boşluklu perde olarak tasarlanabilir mi? (Şahsi fikrim olmamalı çünkü yönetmelikte tarif edilen şekle uymuyor. Eğer K38 kirişi yerinde perde devam etseydi bu durumda olabilirdi).

Bağ kirişlerine bağlı perde veya grup perdeler arasında devrilme momenti kontrolü yapılır. Bağ kirişlerinin konumu ve bağlılık koşulları gözönüne alındığında burada boşluklu perde olarak tasarım yapılması yönetmeliğe tamamen aykırı bir durum gibi gözükmüyor. TBDY böyle bir perde tanımı yapmamış ancak bağ kirişinin perde kolları arasında tanımlandığı durumu gözönüne alınca bağ kirişli perde tanımı yapılabilir. Bu noktada biraz mühendislik yorumu yapmak uygun olabilir.

İkinci sorum da programa bağ kirişi hesabı yapmamasını ve perdelerin devrilme momenti kontrolünü ayrı ayrı yapması gerektiğini nasıl tarif edebilirim?

Eğer sistemde perde kolları arasına bir kiriş tanımlanıyor ise idecad bu kirişler için bağ kirişi bağlılık koşulu kontrolü yapar. Burada bağ kirişi olup olmadığına karar vermek TBDY 4.5.4.5 te belirtilen denklemle mümkündür. Bu sebeple burada sistemin bağ kirişi olarak tanımlanmamasını istiyorsanız perde-kiriş arasındaki etkileşimi boyut değiştirerek sağlamanız gerekir.



Saygılarımla...

 

[Erhan M.]

@Oğuzcan HADİM Bey selamlar. P6 perdesini kiriş yapıp perde düzenini değiştirdim. Bu şekilde bir sistem de mi bağ kirişli perde sistemi olduğunu söylüyorsunuz? Çünkü yazılım öyle hesaplıyor. Bence bu bağ kirişli perde sistemi değil.

Eğer sistemde perde kolları arasına bir kiriş tanımlanıyor ise idecad bu kirişler için bağ kirişi bağlılık koşulu kontrolü yapar. Burada bağ kirişi olup olmadığına karar vermek TBDY 4.5.4.5 te belirtilen denklemle mümkündür. Bu sebeple burada sistemin bağ kirişi olarak tanımlanmamasını istiyorsanız perde-kiriş arasındaki etkileşimi boyut değiştirerek sağlamanız gerekir.

Kiriş boyutlarını da değiştiremediğimiz zamanlar oluyor.

 

[Oğuzcan HADİM]

@Oğuzcan HADİM Bey selamlar. P6 perdesini kiriş yapıp perde düzenini değiştirdim. Bu şekilde bir sistem de mi bağ kirişli perde sistemi olduğunu söylüyorsunuz? Çünkü yazılım öyle hesaplıyor. Bence bu bağ kirişli perde sistemi değil.

Bu noktada çeşitli yorumlar yapmak mümkün. Ancak ben kişisel olarak bağ kirişinin işlevi üzerinden bakmayı uygun buluyorum. gönderdiğiniz resimdeki K21 ve K16 kirişlerinin bağ kirişi olarak kabul edilmesi şu sebeple olabilir.

Aşağıdaki resim TBDY 'den alınmış olan ve iki U perdenin karşılıklı olarak bağ kirişleri ile bağlandığı bir boşluklu perde sistemi. Burada bağ kirişi bağlılık derecesi için M1, M2 ve Nv değerleri kullanılmış. Burada bu değerlerinin kullanılmasının temel sebebi kuvvet dağılımı bu şekilde olduğundan ötürü bir omega formülü belirtilmesi. sonuç olarak bir devrilme momenti hesaplıyoruz. Bu devrilme momenti her sistem için hesaplanabilir.

TBDY bağ kirişi kabulünü 4.5.4.5 maddesindeki koşulla yapmaktadır. Bu sebeple bağ kirişli sistemi belirlerken bu maddenin de gözönüne alınması gerektiği kanaatindeyim.


Deprem yönetmeliği örnekler kitabında aşağıda gibi görseller bulunmaktadır. Burada bağ kirişi açıklaması olarak da
"Perdeler arası bağ kirişleri sisteminin rijitliğini arttırarak yatay yerdeğiştirmeleri azaltır. Bağ kirişinin rijitliğinin arttırılması ile bağ kirişinde eğilme momenti büyürken, perdeler arası etkileşim artar ve perde kesitlerinde meydana gelen normal kuvvetle daha büyük momentin taşınması mümkün olur"

şeklinde bir cümle bulunmaktadır. Buna ek olarak,

"İki perdeli sistemde mesnet bölgelerinin akma durumuna erişmesiyle dayanımın sonuna gelinmiş olur. Perdelerden hangisinin daha önce akma durumuna geleceği elemanların birbirine göre olan rijitliklerine bağlıdır. Bu duruma gelinceye kadar mevcut süneklik ile deprem enerjisinin karşılanması büyük hasarı önler. Bunun için, ilk önce bağ kirişlerinin büyük bölümünün güç tükenmesi durumuna gelmesi tercih edilir. "

şeklinde belirtilmiştir. Bu iki cümleden benim anladığım iki perde kolunu birbirine bağlayan kirişlerin normal kirişler ile aynı sınıfa konulmaması gerektiği ve bu sebeple bağ kirişi kontrolünün yapılması gerektiğidir.



Elbette farklı görüşler olabilir. Burada mimari koşullardan bağımsız neden bu sistemin bağ kirişli perde olmadığını düşünüyorsunuz?

Saygılarımla...

 

[Erhan M.]

Detaylı cevabınız için teşekkür ederim. Bağ kirişli perde sistemini düşünürken karşılıklı iki U perde gibi düşünüyorum. Yani aslında tüp şeklinde bir perde ama aralarına boşluk açılmış gibi.

Verdiğim örnekte ise sol tarafta böyle bir perde oluşmadığı için aklıma yatmıyor. Ama sizin açıklamalarınızı okuyunca X doğrultusu için boşluklu perde olarak düşünebileceğimize de ikna oluyorum. Açıkçası biraz arada kaldığım bir konu. Teşekkürler, iyi çalışmalar.

 

[Oğuzcan HADİM]

Detaylı cevabınız için teşekkür ederim. Bağ kirişli perde sistemini düşünürken karşılıklı iki U perde gibi düşünüyorum. Yani aslında tüp şeklinde bir perde ama aralarına boşluk açılmış gibi.

Verdiğim örnekte ise sol tarafta böyle bir perde oluşmadığı için aklıma yatmıyor. Ama sizin açıklamalarınızı okuyunca X doğrultusu için boşluklu perde olarak düşünebileceğimize de ikna oluyorum. Açıkçası biraz arada kaldığım bir konu. Teşekkürler, iyi çalışmalar.

Rica ederim. Önerilere ve tartışmalara açığız elbette. 2U perde açısından bakıldığında dediğiniz bana da yanlış gelmedi. Burada kendi fikrimi ve bakış açımı belirtmeye çalıştım.

Yönetmelik sadece düzgün, ortogonal ve belirli simetrik sistemler için formüller detaylıca veriliyor. Diğer durumlarda mühendis olarak biraz bizim yorum yapmamız gerekiyor. Yönetmelikte bu türden ikilemde kalınabilecek çok madde var. Bu yorumu yaparken çıkış yolumuz, yönetmelikteki kuralın neden ve hangi mantıkla yazıldığını anlamaya çalışmak olmalı bana kalırsa.

Saygılarımla...

 

[umitatalay]

Oğuzcan bey Erhan bey her ikinize de değerli yorum ve bilgileriniz için çok teşekkür ediyorum. Her ikinizin fikirleri de çok değerli ve mantıklı geldi bana. Benim kendi mühendislik açısından yorumum X ve Y yönü ayrı ayrı düşünülürse evet Oğuzcan bey haklı ancak deprem X ve Y tanımıyor, olduğu zaman oluyor ve belki de hiçbir zaman tek bir X ve Y yönünden gelmiyor. Bu yüzden de boşluklu perde tek bir parça gibi çalışacaksa bence yönetmelikteki şekle de uygun olmalı diyorum. Hele Erhan beyin paylaştığı resimdeki diğer bir olasılığın bence kabul durumu hiç yok.

Bunlar mühendisin kendi yorumları tabi ama benim program yapımcılarından şöyle bir ricam olacak. Bu yorumu kullanıcı insiyatifine bırakacak şekilde bir ayarlama yapılamaz mı acaba? Çünkü ben programın benim istediğimiz şekilde ve tabiki yönetmeliğe uygun olacak şekilde hesap yapmasını istiyorum. Sonuçta bu konuda yönetmeliğin ucu açık ve bunun yorumu da biraz mühendise kalmalı sanki.

 

[Oğuzcan HADİM]

Oğuzcan bey Erhan bey her ikinize de değerli yorum ve bilgileriniz için çok teşekkür ediyorum. Her ikinizin fikirleri de çok değerli ve mantıklı geldi bana. Benim kendi mühendislik açısından yorumum X ve Y yönü ayrı ayrı düşünülürse evet Oğuzcan bey haklı ancak deprem X ve Y tanımıyor, olduğu zaman oluyor ve belki de hiçbir zaman tek bir X ve Y yönünden gelmiyor. Bu yüzden de boşluklu perde tek bir parça gibi çalışacaksa bence yönetmelikteki şekle de uygun olmalı diyorum. Hele Erhan beyin paylaştığı resimdeki diğer bir olasılığın bence kabul durumu hiç yok.

Bunlar mühendisin kendi yorumları tabi ama benim program yapımcılarından şöyle bir ricam olacak. Bu yorumu kullanıcı insiyatifine bırakacak şekilde bir ayarlama yapılamaz mı acaba? Çünkü ben programın benim istediğimiz şekilde ve tabiki yönetmeliğe uygun olacak şekilde hesap yapmasını istiyorum. Sonuçta bu konuda yönetmeliğin ucu açık ve bunun yorumu da biraz mühendise kalmalı sanki.

Benim de yorumlarımın tamamı X yönü içindi aslında. @Erhan M. Bey'in gönderdiği resimde Y yönü için boşluklu perdeden söz edemeyiz. Taşıyıcı sistem teşkil edilirken X ve Y için ayrı ayrı düşünmek gerekiyor.

Deprem X ve Y yönü için ayrı ayrı gelmiyor evet ancak bina hareketi çoğunlukla hakim modlarda yani çoğunlukla X ve Y eksenlerinde oluyor. Plastik mafsallar ve dolayısıyla taşıyıcı sistemin belirleyici davranışı hakim yönler üzerinde oluyor. Bu sebeple X ve Y için ayrı ayrı düşünmek de yanlış olmayacaktır.

Yönetmelikteki şekle uygun olması konusuna ben de katılıyorum. Yukarıda tam olarak belirtmemişim ama TBDY içerisinde tüm kabuller ortogonal ve simetrik sistemler için yazılmış durumda. Taşıyıcı sistemimiz buna ne kadar yakın olursa o kadar gerçekçi sonuçlar elde edebiliriz.

Bu noktadaki talebiniz için notumuzu almıştık. Katkısı olan herkese teşekkür ederiz.

Saygılarımla...