KISA KOLON ETKİSİ
- Konbuyu başlatan Olcay AYDIN
- Başlangıç tarihi
Şükrü Şahin
Kıdemli Üye
Yönetmeliğin kısa kolon ile ilgili maddesinin genellikle yanlış yorumlandığı kanaatindeyim.
Ekranda görülen her iki mode betonarme çerçeve olarak programa tanıtılır ve program bu modeli doğru olarak çözer.
Kullanıcı ilgili kolonun betonarme dizaynını kontrol ederek oluşan momentine göre boyuna donatı bindirme yerine 2D çizim olanaklarıyla müdahale eder.
Etriiye aralıkları yönetmelik koşullarını sağlamıyorsa ( program bunu da kontrol ediyor) yine betonarme diyaloğununda kullanıcı müdahale eder.
Merdivenlerde mümkünse bu tarz ara kat kirişlerinden kaçınılması gerekir. eğer zorunlu ise ara kat kirişinin bağlandığı kolonlarda etriye sıklaştırması yapılması boyuna donatılarının bildirme yerlerine müdahale edilmesi gerekir
Ekranda görülen her iki mode betonarme çerçeve olarak programa tanıtılır ve program bu modeli doğru olarak çözer.
Kullanıcı ilgili kolonun betonarme dizaynını kontrol ederek oluşan momentine göre boyuna donatı bindirme yerine 2D çizim olanaklarıyla müdahale eder.
Etriiye aralıkları yönetmelik koşullarını sağlamıyorsa ( program bunu da kontrol ediyor) yine betonarme diyaloğununda kullanıcı müdahale eder.
Merdivenlerde mümkünse bu tarz ara kat kirişlerinden kaçınılması gerekir. eğer zorunlu ise ara kat kirişinin bağlandığı kolonlarda etriye sıklaştırması yapılması boyuna donatılarının bildirme yerlerine müdahale edilmesi gerekir
Olcay AYDIN
Kıdemli Üye
aslında bunu paylaşmamdaki ana neden sizin de belirtiğiniz gibi farklı yorumların olması. en nihayetinde kısa kolonlarla ilgili dediğiniz gibi tedbirler alınabilir. 12.05.2023 tarihli PAİY değişikliğinden sonra bazı idare ve denetim kuruluşları her şeye kendilerine göre farklı yorumlar getirmeye başladılar. ( kısa kolonda önemli olanın kolon serbest boyu olduğunu kaçırıyorlar - kiriş eni kiriş yüksekliğinden fazla olamaz diyorlar v.s. ) bırakın kiriş orada merdiven basamağı kolona değmiş olsa kısa kolon deyip kesip atılabiliyor.
ama yine de ara sahanlık kirişi olsa bile tam dolgu duvarların bu konuya etkisini merak ediyorum. kendi görüşüm tam dolu duvarların kısa kolon etkisini kaldıracağı yönünde olmakla birlikte diğer meslektaşlarımızın ve tabiri caiz ise ustaların fikirlerini öğrenmek faydalı olacağını düşünüyorum.
engineer_yildiz
Tanınmış Üye
Kısa kolon ne zaman tehlike arz eder? Kısa kolon olabilecek ihtimallere görede hesap yapılmış ise bu durum mühendisi korkutmaz. Yapılmamış ise korkutur.
2ci modelde ile ilgili şunu söyleyebilirim: Depremden etkilenen binaları yerinde incelediğimizde şu duruma şahit oldum, 1993 yılında yapılmış 7 katlı binada iki kolon arasına örülen 20cm lik bölme duvar Kolonlar ile beraber Perfe duvara yakın bir davranış sergilemişti. Aynı perde gövdesi gibi. Aktarmak istediğim, 2ci modeldeki duvarlar çerçeve sistem arasında oluşturulmuş ve yeterli dayanıma sahip ise taşıyıcı sisteme katkısı bulunmaktadır. Yeterli değil ise hesaba dahil edilmemiş kısa kolon etkisine sebebiyet verebilir görüşündeyim.
Sizede böyle bir konu açtığınız için teşekkür ederim.
Olcay AYDIN
Kıdemli Üye
aslında bu konuyu açmaktaki sebeplerden biri de 12.05.2023 tarihli PAİY değişikliğinde " İçerisinde konut yer alan binaların zemin katlarında konut dışı fonksiyonların yapılabilmesi için; bu fonksiyonların yer aldığı zemin kat yüksekliğinin 4.50 metreden az olması, yapının tasarımında 18/3/2018 tarihli ve 30364 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Bina Deprem Yönetmeliğinin eki Deprem Etkisi Altında Binaların Tasarımı İçin Esasların Tablo 4.1.’inde yer alan A12, A13, A14 veya A15 tipi taşıyıcı sistemlerin kullanılması, kısa kolon oluşturulmaması, asma kat ve binada kapalı çıkma yapılmaması şartlarının tamamının sağlanması zorunludur." ifadesi.
net bir şekilde diyor ki "siz ne yaparsanız yapın zemin katında işyeri olan konut yapılarında kısa kolon yapamazsınız." ( yani hesap yapsanız da yeterli değil diyor ) bu nedenle kısa kolon nedir ? konusu çok önemli hale geliyor. üzülerek görüyorum ki bazı arkadaşlar örneğin 1 mt yüksekliğinde ki kolonu gördüklerinde hemen kısa kolon diyorlar. böyle olunca da sap ile saman birbirine karışıyor. mühendislik bilgileri, yapı davranışları bir kenara bırakılıyor. mesela ikinci görselde ara sahanlık kirişini kaldırıp yan tarafına yarım kat yüksekliğinde duvar örsem buna kimse bir şey demiyor çoğunlukla. halbuki kolon serbest boyuna bir müdahale oluyor orda. bütün suç ara sahanlık kirişine yükleniyor gibi bir durum. yapısal özellikler göz ardı ediliyor.
engineer_yildiz
Tanınmış Üye
O zaman durum biraz döngüye giriyor:
Herhangi bir kat da bulunan kolonların, kolon etkili boylarının (hesap boylarının) birbirinden farklı olması bir kısa kolon durumu oluşturur mu? 25x30, 25x40, 25x45, 25x50, 25x55, 25x60 kirişlerine bağlı her kolonunda hesap boyları (Kolonun serbest hareket boyu = tutulu olmayan boyu) da farklı olacaktır. 300cm kat yüksekliğinde 270cm, 265cm, 250cm, 245cm ve 240cm kolon hesap boyları olacaktır.
Acaba bu durumda PAİ yönetmeliğine göre kısa kolon tanımına girer mi?
Herhangi bir kat da bulunan kolonların, kolon etkili boylarının (hesap boylarının) birbirinden farklı olması bir kısa kolon durumu oluşturur mu? 25x30, 25x40, 25x45, 25x50, 25x55, 25x60 kirişlerine bağlı her kolonunda hesap boyları (Kolonun serbest hareket boyu = tutulu olmayan boyu) da farklı olacaktır. 300cm kat yüksekliğinde 270cm, 265cm, 250cm, 245cm ve 240cm kolon hesap boyları olacaktır.
Acaba bu durumda PAİ yönetmeliğine göre kısa kolon tanımına girer mi?
Olcay AYDIN
Kıdemli Üye
doğrudan kat kotundaki kirişlere bağlı olan kolonların kısa kolon tanımına girmediğini düşünüyorum. zaten hesaplarda da kolon serbest boyu kiriş yüksekliğine göre belirleniyor.
engineer_yildiz
Tanınmış Üye
"Kısa Kolon Nedir?" sorusuna cevap aradığımda:
Taşıyıcı sistem kaynaklı olmayan kısa kolon:
Kolonun yarı yüksekliğindeki bir bitişik duvar kolunun hareketini engellediği için kısa kolon durumu oluşuyor ise: bu duvarın kolon ile bitişik olmayan diğer yönde 50 cm uzunluğunda olması (yada kaç cm uzunluğunda olması) kısa kolon etkisine yol açar mı?
Özetle kolonun hareket serbestliğini engelleyebilen veya engelleyemeyen duvarın niteliği ne olmalıdır?
Taşıyıcı sistem düzeni kaynaklı kısa kolon:
*Subasman perdeleri ile her yönden tutulu olmayan kolonlar. (İç kolonlar su basman perdeleri ile bağlı değilse, doğal olarak subasman perdeleri ile çevrili olan kolonlardan çalışma boyları farklı olacaktır.)
**+0,20 ve +0,70 kotundaki subasman perlerine bağlı olan tek kolonlar
Not: yukarıdaki 2 durum "herhangi bir kat da bulunan kolonların, kolon etkili boylarının (hesap boylarının) birbirinden farklı olması bir kısa kolon durumu oluşturur mu? 25x30, 25x40, 25x45, 25x50, 25x55, 25x60 kirişlerine bağlı her kolonunda hesap boyları (kolonun serbest hareket boyu = tutulu olmayan boyu) da farklı olacaktır. 300cm kat yüksekliğinde 270cm, 265cm, 250cm, 245cm ve 240cm kolon hesap boyları olacaktır." durumuna benzemiyor mu?
*** Kat arasında kolona bağlanan kirişler (merdiven ara kat sahanlık kirişleri, asansör motor döşemesi kirişleri, vb)
Taşıyıcı sistem kaynaklı olmayan kısa kolon:
Kolonun yarı yüksekliğindeki bir bitişik duvar kolunun hareketini engellediği için kısa kolon durumu oluşuyor ise: bu duvarın kolon ile bitişik olmayan diğer yönde 50 cm uzunluğunda olması (yada kaç cm uzunluğunda olması) kısa kolon etkisine yol açar mı?
Özetle kolonun hareket serbestliğini engelleyebilen veya engelleyemeyen duvarın niteliği ne olmalıdır?
Taşıyıcı sistem düzeni kaynaklı kısa kolon:
*Subasman perdeleri ile her yönden tutulu olmayan kolonlar. (İç kolonlar su basman perdeleri ile bağlı değilse, doğal olarak subasman perdeleri ile çevrili olan kolonlardan çalışma boyları farklı olacaktır.)
**+0,20 ve +0,70 kotundaki subasman perlerine bağlı olan tek kolonlar
Not: yukarıdaki 2 durum "herhangi bir kat da bulunan kolonların, kolon etkili boylarının (hesap boylarının) birbirinden farklı olması bir kısa kolon durumu oluşturur mu? 25x30, 25x40, 25x45, 25x50, 25x55, 25x60 kirişlerine bağlı her kolonunda hesap boyları (kolonun serbest hareket boyu = tutulu olmayan boyu) da farklı olacaktır. 300cm kat yüksekliğinde 270cm, 265cm, 250cm, 245cm ve 240cm kolon hesap boyları olacaktır." durumuna benzemiyor mu?
*** Kat arasında kolona bağlanan kirişler (merdiven ara kat sahanlık kirişleri, asansör motor döşemesi kirişleri, vb)
puncover
Tanınmış Üye
Aslında kısa kolon kesme kuvvettinin doğru hesaplanıp hesaplanmadığı ve bu kesme kuvvettinin kurtarıp kurtarmadığıyla ilgili.
Kolon yüksekliği=L
=(Ma+Mu)/L formülünde L kısaldıkça dolayısıyla kesme kuvveti de artar. Burada zaten herkes hemfikir. Yönetmelik bu etkiye kısa kolon der ve eğer kısa kolon etkisi var ise ek önlem al der.
Ancak şimdi yeni genelge kısa kolon olmaması gerekiyor diyor. Burada ne kadar kısa kolon, Ln ne olmalı diye bir sınırlama yok. Bir idare ben 2m'yi kabul etmiyorum git değiştir der ise ne yapacağız? Saygılarımızı sunacağız...
Kolon yüksekliği=L
=(Ma+Mu)/L formülünde L kısaldıkça dolayısıyla kesme kuvveti de artar. Burada zaten herkes hemfikir. Yönetmelik bu etkiye kısa kolon der ve eğer kısa kolon etkisi var ise ek önlem al der.
Ancak şimdi yeni genelge kısa kolon olmaması gerekiyor diyor. Burada ne kadar kısa kolon, Ln ne olmalı diye bir sınırlama yok. Bir idare ben 2m'yi kabul etmiyorum git değiştir der ise ne yapacağız? Saygılarımızı sunacağız...