Kolon Bindirme Bölgesi ve Lb Boyu

[fidanal]

Merhaba
Tbdy 2018 e göre kolon boyuna donatı bindirmesi kolonun orta 1/3 lük kısmında yapılıyor. Buna göre alt kattan gelen boyuna donatı filizleri kat ortasına kadar getiriliyor. Kolonun serbest bölgesinin 1/3 lük bölgesinde gerekli lb boyu sağlandıktan sonra üst kata devam edecek kolon boyuna donatılarının alt kat döşeme seviyesine kadar indirilmesinde statik açıdan bir sakınca var mıdır ? Boyuna donatı lb boyu sağlanıyor, kat ortasında bindirme de yapılmış oluyor fazladan alt kat seviyesine kadar bindirme uzatılmış oluyor.

 

[fidanal]

Yapı denetim ısrarla aşağı kadar indirilmesine müsaade etmiyor yüksek katlarda da donatıyı durdurmak zor olabiliyor ondan dolayı sordum teşekkürler cevabınız için.

 

[Mirza]

Merhaba,
aslında sorunuz şu: plastik mafsal bölgesindeki donatı alanını, hesaplama yapmadan, uygulaması daha pratik olsun diye iki katına çıkarırsak ne olur?

bunu ister programın betonarme kesit sekmesinde yer alan moment eğrilikten ister herhangi bir kesit tasarım programından yararlanarak kontrol edebilirsiniz.

plastik mafsal bölgelerine yapılacak müdahalelerde temkinli olmak gerekli, sünek kapasite ne olur/dayanım kapasitesi nasıl etkilenir? ilk sormanız gereken sorular olmalı... süneklik kapasitesi için şöyle denebilir; kesitin göçmeden hemen önce ulaştığı eğrilik (göçme eğriliği) ile akmaya başladığı andaki eğriliğin (akma eğriliği) oranı bize kesitin sünekliğini verir... (TBDY EK 4A incelenebilir)



aşağıdaki örnek kesit için donatı miktarı sırasıyla: 12@16 ve 24@16 olarak test edelim..
(not: donatı miktarının 24@16'ya çıkması durumunda dizilimdeki değişiklik ihmal edilmiştir. daha fazla veya daha az olacak şekilde süneklikteki azalma miktarı değişecektir.)



moment eğrilik raporlarından kesitlerdeki akma ve göçme öncesi eğrilikleri çekersek aşağıdaki tabloyu yazabiliriz.. tablodan görüleceği üzere kesit geometrisinde değişikliğe gitmeden, (herhangi bir hesaplama yapmadan) plastik mafsal bölgesi için yerinde yapacağınız değişiklikler süneklik kapasitesini hatırı sayılır miktarda azaltmaktadır. bu durumda betonda güç tükenmesi erken başlarken donatı henüz akmamıştır ve gevrek kırılma başlamıştır bu da hiç istemediğimiz bir davranış...



iyi çalışmalar, saygılar..

 

[Mirza]

Rıdvan Bey bildiğiniz üzere donatı min/mak koşulları hesap sırasında kullandığımız limitlerdir.
yönetmelik bu limitlere uyun der, hesap yaparsınız, donatı miktarınız fazla çıkabilir ör: %2,75 pursantajla bir kesitin tasarımını yapabilirsiniz, yaptığınız herşey hesaplamalar dahilinde, kontrolünüzdedir.. buna göre kesit/eleman/sistem sünekliğiniz belirlenir..

ancak yukarıda bahsedilen konu ise "hesaplama yapmadan sahada donatı artışı yaparsak ne olur?" durumudur... bu durumun daha sık karşılaşılan örneği ise donatı tahvilinde gerçekleşir... burada 1 veya 2 donatı değişikliğinden değil donatı miktarını direkt 2 katına çıkaracak bir değişiklikten bahsediyoruz.. bunu da plastik mafsal bölgesinde, diğer bir deyişle ilgi elemanın sigorta noktasında yapıyoruz.. yani plastikleşmesini istediğimiz bölgede fazla donatı koyarak sünek kapasitesini düşürüyoruz.. haliyle gevrek güç tükenmesi kaçınılmaz hale gelebiliyor, bu duruma dikkat çekmek istemiştim..

yapacağınız değişikliğin neleri etkilediğini biliyorsanız sorun yok... temkinli olmak lazım diye uyarı olarak alın yukarıda yazdıklarımı...

uygulama sırasında sadece etriye sayısını arttırmanın veya aralığını azaltmanın faydası var, zararı yok diyebilirim...bunun dışındaki tüm müdahalelerin tasarım kabullerinizi ne kadar etkilediğine dikkat etmelisiniz...

 

[goose]

Buna yönetmelik çerçevesinden bakarsak :
Eki kolon ortasında yapmayıp aşağıya uzatarak kolon alt ucuna pratikte 2 kat daha fazla donatı koymuş olursunuz, yani Ma'yı arttırırsınız.
Bunun sonucu olarak hesaba esas kolon kesme kuvveti (yani Ve) de artar.
Ancak etriye hesabı buna göre yapılmadığı için kolona yetersiz etriye koymuş olabilirsiniz.

 

[fidanal]

@Mirza @goose ilginiz ve cevaplarınız için teşekkür ederim

 

[umbrella]

Ekli dosyayı görüntüle 45643
Buna yönetmelik çerçevesinden bakarsak :
Eki kolon ortasında yapmayıp aşağıya uzatarak kolon alt ucuna pratikte 2 kat daha fazla donatı koymuş olursunuz, yani Ma'yı arttırırsınız.
Bunun sonucu olarak hesaba esas kolon kesme kuvveti (yani Ve) de artar.
Ancak etriye hesabı buna göre yapılmadığı için kolona yetersiz etriye koymuş olabilirsiniz.

Süneklik düzeyi sınırlı olan kolonlar içinde aynı durum geçerli midir?

7.7.5. Kolonların Kesme Güvenliği
7.7.5.1 – Süneklik düzeyi sınırlı kolonlarda, düşey yükler ve Bölüm 4’de belirlenen ve Dayanım Fazlalığı Katsayısı D ile arttırılarak hesaplanmış deprem etkilerinin ortak etkisi altında elde edilen kesme kuvveti Vd , enine donatı hesabında esas alınacaktır.
7.7.5.2 – Kesme kuvvetinin üst sınırına ilişkin olarak süneklik düzeyi yüksek kolonlar için Denk.(7.7)’de verilen koşul, Ve yerine Dayanım Fazlalığı Katsayısı D ile arttırılmış Vd alınmak üzere, süneklik düzeyi sınırlı olan kolonlar için de geçerlidir.

 

[goose]

Sadece yönetmelik olarak okursanız geçerli değil. Ama gene de yapılmasa iyi olur.