Merak ettiğim aklıma takılan bir konu var dilatasyonlu blokları ayrı ayrı çözüme gidecez fakat A Bloğu 2. Örnekteki gibi mi idecade girmek gerekir, yoksa 1. örnekteki gibi açılı bir şekilde girmek gerekir kolonlara etki eden kuvvetler açısından bir değişiklik olur mu ?
Evet bir değişiklik olur. Ancak bu değişiklik F kuvvetlerinin aynı veya farklı olmasından kaynaklı değil TBDY 'de X ve Y yönlerinden kaynaklı deprem etkilerini birleştirilmesinden ötürüdür.
örneğin 1. örnekte X yönünde gelen F kuvvetini karşılan kesit ile 2. örnekteki F Kuvvetlerini karşılayan kesitler aynı değil yada yanlış mı düşünüyorum .
Bu sorduğunuz sorun kesitlerin farklı olmasından ziyade, Eşdeğer F kuvvetleri hesaplanırken her iki yapıda X yönündeki F kuvvetleri birbirinden farklı çıkar. Ayrıca F kuvvetleri aynı olsa bile, A blokta X yüklemesinden ötürü Y yönünde etkiler çıkartır. Daha sonra bunlar TBDY Bölüm 4 'te belirtilen birleştirme kuralları sebebi ile planda eğik olan sistemin daha fazla iç kuvvet almasına neden olur.
----
İki farklı açı ile girilmiş sistemlerin ham sonuçları birbiriyle aynıdır. Mod şekilleri ve periyotlar yapının lokal eksenine göre hesaplandığından bu iki sistem arasında bir fark oluşmaz. Ancak TBDY 'nin mod birleştirme yönteminde hesaba kattığı iç kuvvetlerin hesaplanması ve birleştirilmesi ile ilgili koşullar sebebi ile farklı deprem etkileri hesaplanacaktır.
Burada deneme amacıyla basit bir yapıyı girdim ve mod şekillerini, deprem etkilerini ve kapasite oranlarını inceledim. sol taraftaki yapı alışkın olduğumuz hakim modları X ve Y eksenlerinde çıkan bir yapıyı yine X ve Y eksenlerine paralel olacak şekilde modelledim. sağ taraftaki yapı ise 30 derece döndürülmüş halidir.
Aşağıdaki resimde görüldüğü üzere iki yapı için mod şekilleri ve periyotlar birbirinin aynısı.
Aynı zamanda yerdeğiştirmeler de lokal eksenlerde birbirlerinin aynısı olacaktır. Yapıdaki mod şekilleri ve yerdeğiştirmeler X ve Y eksenlerine göre yazılıyor. Dolayısıyla 1. mod için baktığınızda düz olan yapı için Ux = 84.7 yerdeğiştirme değeri görürken 30 derece açılı yapıda Ux= 42.3 Uy=73.3 değerlerini görürsiniz. Ancak düğüm noktasının bileşke yerdeğiştirmesini incelediğimizde 30 derece açı ile yapıya paralel şekilde 84.63 değerini görebiliriz. Dolayısıyla sonuçların aynı olduğu ancak sadece yön ve gösterim açısından bir fark olduğunu belirtebiliriz. Ancak bu durum söylediğim gibi yalnızca tek bir mod şekli için geçerli.
Burada mod birleştirmede karelerin toplamının karekökü tüm modlar ve tüm yönler için dikkate alındığından diğer yönde de farklı bir etki söz konusu olacaktır. Burada anlatmak istediğimi örnekleyeyim. Aynı projede Ex sonuçlarına bakalım. Ex sonuçları "tüm modların" birleştirilmesi sonucunda hesaplanan değerlerdir. Burada kütle katılımları da X ve Y yönüne göre hesaplandığından 30 derece açılı olan sistemde daha çok mod şekli hesaplanacaktır.
Aşağıdaki resimde Ex etkisinde m3 momentleri gösterilmiştir. Görüldüğü üzere "birleştirilmiş" sonuçlar gözönüne alındığında yakın değerler bulunmuştur.
Ancak Ex etkisinde M2 momentlerine bakıldığında ciddi farklılık bulunmaktadır. Bu da 30 derece eğimli sistemde X yönünde ve Y yönünde katkıların hesaplanması sonucunda çıkmış değerlerdir.
Burada bir de yönsel birleştirmeler yani +X+0,3Y değerleri gözönüne alındığında da 30 derece açılı sistemde daha büyük iç kuvvet etkileri gözüktüğü görülebilir.
Mod birleştirme yönteminde ise TBDY 'nin belirlediğin tanımlamalardan ötürü bazı değişiklikler söz konusu. Aşağıdaki denklemlerde görüldüğü ise kütle katılımları ve modal katkı çarpanların X,Y ve RZ eksenlerine göre tanımlanmış vaziyette.
Bu anlamda tipik modal davranış büyüklükleri olan r değerleri de mod şekillerinin yönlerle olan bağlantısıyla hesaplanabiliyor. Dolayısıyla X yönündeki depremi hesaplarken diğer yönlerdeki katkıları da hesaplamak gerekebiliyor. Örneğin denklem 4B.1 de baktığımızda düz olan sistem için y yönünden katkı gelmeyecektir. Ancak 30 derece açılı olan sistemde Y yönünde de yerdeğiştirme olduğundan ve bu sistemdeki kütle katılımları da bu açılar gözönüne alınarak hesaplandığından Y yönü için de bir etki söz konusu olacaktır.
Burada şu sonuca varabiliriz. Mod birleştirme yöntemi ve bu yöntemin detayları TBDY içerisinde asal eksenlerin geometrik eksenlerle çakıştığı durumlar için yazılmıştır. Asal eksen ve geometrik eksenlerin çakıştığı durumlar alışkın olduğumuz dikdörtgen tip yapılarda kenarların X ve Y eksenlerine paralel olduğu durumlardır. Diğer durumlarda ise daha büyük etkilerin hesaplandığı sonucuna varabiliriz. Bu durum mod birleştirme yönteminin doğasından ve TBDY 'nin Ek4B 'de belirttiği kabullerden kaynaklanıyor.
Saygılarımla...
