Yumuşak kat

[insburak355]

Yumuşak kat ile ilgili bilginize danışmak istiyorum...

1.bilidiğim kadarıyla yumuşak kat oluşan binaların ortak özelliği kat yüksekliklerinin farklı olması (özellikle dükkan olan zemin yüsek katlar)

2.üst katların tuğla duvarla örülü olup yatay kuvvetleri bir miktar absorve edip alt kat dükkanlarının cam olması (dolayısıyla daha fazla deplasman yaratması)

3.yapıda rijit olmayan döşeme boşlukları olması (darklı katlarda)

öncelikle bu bilgilerimin doğru olup olmadıgını teyit edebilirseniz çok memnun olurum...

a)idecad ile ilgili sormak istediğim soru ise şu zemin+3 kat bına tasarlıyoruz diyelim zemin ve diğer 3 katın tavanını tasarlarken duvar yüklerini kiriş-duvar yükü ekle şeklinde girebiliyorum fakat zemin tabanına kiriş olmadığı için duvar yüklerini etkitemiyoruz! Bu zemin tabnındaki duvar yükleri temelde çizgisel yük olarak mı tanımlamamız gerekmektedir? burda bir eksiklik yokmudur?

b)idecad etkittiğimiz duvar yüklerini kat deplasmanlarını analiz ederken dikkate alıyormu? yoksa duvarları yokmu sayıyor(eğer böyleyseki sanmıyorum yanlış bir uygulama olduğunu düşünüyorum)

c)son olarakta sizin yumuşak kat oluşumunu önlemem için tavsiyeleriniz nelerdir ?

 

[k.yalvaç]

sayın burak bey,

1.Yumuşak kat düzensizliği içeren binaların ortak özelliği kat yüksekliklerinin daha fazla olmasıdır.
2.Duvarların deplasmana katkıları hesaplarda göz önüne alınacaksa bu şık aynen doğrudur.
3.Döşeme boşlukları A2 sınıfı düzensizliğe girer, Yumuşak katla ilgisi yoktur.

a ve b şıklarıyla ilgili kaygınızı anlıyorum.

Yumuşak kat deplasmanlarla ilgili bir durumdur. Oysaki biz hesaplarımızda dolgu duvarların deplasamana olan etkilerini dikkate almayız. Yönetmelikte boyle bir yaptırım maalesef yok. gerekliliğini ayrıca tartışabiliriz. Dolgu duvarlar yönetmeliğimizde zayıf kat kapsamında dikkate alınır. TDY 2.3.2.3' e göre; r katsaysı dayanım düzensizliği katsayısı ile çarpılır. ve bulunan yeni R katsayısına göre hesap yapılır. Dolayısıyla daha büyük tasarım kuvvetleri ile hesap yapmak zorunda kalırsınız. dolayısıyla da kesitleriniz bir miktar artabilir.
Ve gördüğünüz gibi dolaylı da olsa deplasmanlarıda bir miktar iyileştirmiş olursunuz. Oysaki yönetmelik kapsamında yumuşak kat düzensizliği ile ilgili tek yaptırım deprem hesap yonteminin seçimiyle alakalıdır. birde beta katsayısı 0.90 alınır.

İdecad bu anlamda yönetmelik kapsamında üzerine düşeni yapar. Bunun için kat parametreleri kısmında duvar alanlarını hesaplayıp programa tanıtmalısınız. program buna göre yeni bir R katsayısı belirler.

Yönetmelik şartları bana yeterli gelmiyor derseniz. (ki şahsen bence oyle olmalı), R katsayısıyla ilgili azaltmayı yeterli bulmuyorsanız, mühendisliğiniz ışığında, yumusak kat için tasarım kuvvetlerinizi arttırma yoluna gidebilirsiniz.
Bununla ilgili bir kaynakta okuduğum bir öneriyide paylasmak isterim;
''Yumuşak kat oluşum nedeni ortadan kaldırılabilir, vitrin yerine duvar yapılabilir, Otopark ve dükkan katı yapılmayabilir. Bu yolu deneyebilirsiniz ))))))

Ancak burda esas düşününmemiz gereken mevzu B2 düzensizliği sebebiyle sectiğimiz mod birleştirme yönteminde bulduğumuz toplam taban kesme kuvvetinin eşdeğer deprem yükü yöntemine göre daha küçük olmasıdır. (çünkü eşdeğerde kütlenin tamamını hesaba katıyoruz)
Dilerseniz bu durumu ayrıca tartışmaya açabiliriz.

Yumuşak kat ile ilgili başka tavsiyeleri olanlar varsa paylaşırlarsa sevinirim.
Başlık pek dikkat çekmemiş gibi ancak depremde yıkılan binalarımın buyuk cogunluğunda bu düzensizlik mevcuttu. Oyuzde üzerinde durmamız gerekir diye düşünüyorum.

İyi çalışmalar.
KEMAL YALVAÇ

 

[ganymede]

Mimariden kaynaklanan bazı durumlarda ne yaparsak yapalım bu katsayı yüksek olabiliyor. Bu durumda yapılması gereken nedir soruna cevap aramalıyız.

Genel tavsiye bu tür yapılarda kolonların yanal deplasman miktarını azaltmak için kolon kesitlerini büyütmek ve perde kullanılması yönündedir. Bunun dışında beton kalitesinin artırılması, R katsayısını azaltmak suretiyle daha büyük deprem kuvvetine karşı koyabilecek şekilde hesap yapılması ve yumuşak katta tüm kolon etriyelerin kat boyunca sık etriye olarak yapılması faydalı olur.

Zemin kat iş yeri olmasa bile subasman perde yüksekliklerini bulunduğu kata eklediğimiz için yine bu sorun karşımıza çıkabiliyor. Zemin katı konut olan yapılarda Analiz Ayarları kısmından Alt Kat Ak Değerini Üstteki Katla Aynı Kullan seçeneğinin işaretli olması, konut değilse bu işaretin kaldırılması daha gerçekçi hesap yapılması açısından uygun olabilir.

 

[insburak355]

çok tesekkür ederim cevaplarınıza özellikle ak değeri ile ilgili yorumunuz benim temel üstünde duvar yükü etkitmiyormuyuz soruma bir cevap olmuş açıkçası duvarsız çözüyor zannediyordum...

bu durumda ak değerini gerçek imalatta olacağı gibi cam ağırlıklı olucaksa düşük alarak daha gerçekçi bir çözüm ortaya çıkarabiliriz...

örneğin 0.5 t/m3 uygun olucaktır sanıyorum

bu ak değeri sadece temel üstü duvarı tanımlamak için kullanılıyor değil mi ?

 

[k.yalvaç]

merhaba,

Sayın ganymade paylaşımınız için teşekkürler.

Sahsen yumuşak kat düzensizliği barındıran yapılarda perdelerin her iki yönde de deprem yüklerinin en az %50 sini karşılaması gerektiğini, Bununla birlikte yönetmeliğin izin verdiği R katsayısı değerinin de bir tık azaltılması gerektiğini düşünüyorum. Yönetmelikte bu tarz bir düzenleme ne zaman yapılacak onu da merak ediyorum. Uygulamada perdelerle ilgili koşulu sağlamak kolay olmayacaktır belki(mimari acıdan.) Bu durumdada kolonları elden geldiğince perdeye yakın boyutlarda düzenlemek gerektiğini düşünüyorum. Yumuşak katlı yapılarda mühendis rijit tasarıma yönelmelidir... süneklik 2. planda olmalıdır. Burada amaç yanal deplasmanları azaltmaktır.

Bu arada ak değeriyle ilgili konut ve işyeri yaklaşımınız çok faydalı bulduğumu belirtmek isterim. Yani hiç olmazsa (ak değerleri elle girilmeyecekse) bu seceneğin zemin katı işyeri olan yapılarda işaretlenmemesi çok yerinde bir yaklaşım olacaktır.

İyi çalışmalar...

KEMAL YALVAÇ

 

[cakilomer]

Bende sizlerin görüşlerinize katılıyorum.Yumuşak katlarda depremden sonra binaların davranışını hepimiz gözlemledik bizim klasik yönetmelikte resmin aynısını o binalarda gördük.Bunun için çözüm ya binanın bütün cephesini cam yapacağız ya da hepsini duvar yapacağız bu şekilde farklı ötelemelerden kurtulmuş oluruz diye düşünüyorum.Tabi bunun her zaman mümkün olmadığını hepimiz biliyoruz o yüzden gerekli önlemlerimi de alıcaz.Ötelemesi az olan elemanlar sistemi kurcaz.Bunlar da hepinizin dediği gibi perdeler Kemal bey in dediği gibi yumuşak kat olan yapılarda rijitlik ön planda olmalıdır.

saygılar