Anladığım kadarıyla
döşeme yük dağıtım yöntemini “tam rijit” ve “yarı rijit” tanımına göre değiştirmesidir. Yani
sadece 1.4G+1.6Q kombinasyonu altında dahi program, döşeme rijitliğini “tam rijit” aldığında yük dağıtımını farklı yapmış ve KB55’e daha yüksek moment bindirmiştir. Normalde teoride diyafram rijitliği sadece yatay yük dağılımını etkilemelidir. Fakat pratikte program, döşeme yüklerini kirişlere dağıtırken seçilen diyafram modeline göre
yük transfer yöntemini de değiştiriyor.
- Yarı rijitte → döşeme yükü, kabuk elemanların rijitliğine göre dağılır.
- Tam rijitte → yükler daha çok geometrik mesafeye göre kirişlere “zorlanarak” dağılır.
- Kabuk–çubuk etkileşimi: Eğer döşeme kabuk eleman olarak tanımlanmışsa, onun rijitlik kabulleri yüklerin kirişlere akış yolunu değiştirir. Yarı rijitte: Döşeme kabuğu gerçekten davranıyor → yükler kiriş rijitliğine göre paylaşılıyor, konsol daha az yük alıyor.
- Tam rijitte: Döşeme yükleri “lineer geometrik dağılım” mantığıyla kirişlere zorlanıyor → konsola gelen yük ve moment artıyor.
Bu yüzden KB55’in tasarım momenti 1.4G+1.6Q altında bile farklı çıktı.
Yarı rijit çözüm raporunda ; KB55 için moment satırlarında yaklaşık
-9.97 tf·m (≈ -97.8 kN·m) değeri görünüyordu.
Tam rijit çözüm raporunda : Aynı kiriş için
12.561 tf·m (≈ 123 kN·m) değerine kadar yükselmiş.
- Kabuk (slab) + kiriş birlikte modelleniyorsa, yazılım döşeme alan yükünü kirişlere membran/rijit diyafram varsayımına göre paylaştırıyor.
- Tam rijit diyaframda döşeme düzlem-içi deformasyon “kilitlenince”, alan yükünün kirişlere dağılımı daha “zorlanmış” ve geometri/kol etkisine duyarlı hale geliyor; kenardaki/konsoldaki hat (KB55) daha büyük pay alabiliyor.
- Yarı rijitte kabuk gerçekçi esniyor; yükün bir kısmını döşeme kendi içinde taşıyor ve/veya daha rijit hatlara “kaçar”. Bu da aynı G+Q altında KB55 momentini daha küçük gösterir.
1. Döşeme → Kiriş gravite yük dağıtım yöntemi
Tam rijit diyaframda: Döşeme, tek parça rijit bir diyafram gibi davranır. Yük, yalnızca tributary alana değil, döşeme rijitliği doğrultusunda kirişlere dağılır.
→ Daha çok yük konsol kirişe “zorlanarak” aktarılır, moment büyür.
Yarı rijit diyaframda: Döşeme, kabuk eleman olarak çözülür. Yük dağılımı elastik rijitliklerine göre olur. Yani, kirişin bağlı olduğu diğer kollar ve kolonlar da yük paylaşır.
→ Konsola gelen yük azalır, moment küçülür.
2. Kabuk (shell/membrane) davranışı
El hesabında döşeme saf ağırlık taşıyan bir alan yükü gibi alındı.
Ama modelde kabuk elemanlar hem membran (düzlem içi) hem de eğilme rijitliği (düzlem dışı) ile çözülür.
→ Döşeme, kirişe “tam hat yükü” vermek yerine, kısmen kendi plak rijitliği ile taşır ve yükü farklı kirişlere dağıtır.
→ Özellikle yarı rijitte döşemenin esnekliği belirleyici olur.
3. Rijit link / offset tanımları
Program, kolon-kiriş birleşimlerinde “rijit uç bölgesi” (rigid end zone) ve eksen kaymaları (offset) tanımlar.
Bu durumda, yük sadece tam kiriş açıklığına değil, mesnet yakınındaki rijitleşmiş bölgeye de yayılır.
→ Konsol mesnet momenti el hesabından farklılaşır.
→ Tam rijitte bu rijitlik “kilitlendiği” için moment yükselir.
4. Birleşim koşulları (joint compatibility)
El hesabında mesnet → tam ankastre, döşeme → tam oturan varsayıldı.
Gerçekte, kiriş-döşeme birleşimi kısmi dönme yapabiliyor.
Yarı rijitte bu dönme izinli, yani moment azalıyor.
Tam rijitte bu serbestlik kapalı, yani daha çok moment konsola yükleniyor.
Net Sonuç:
Tam rijit diyafram: Yükler
geometrik olarak döşemenin ağırlık merkezi ile rijit diyaframın davranışına göre dağıtılıyor → konsola daha fazla yük/moment bindiriyor.
Yarı rijit diyafram: Döşeme esnek çözülüyor → yükler rijitlik oranlarına göre diğer kiriş ve kolonlara dağılınca konsolun mesnet momenti azalıyor.
El hesabı: Yalnızca tributary yük + ek yük çarpı kol ile hesap → gerçeğe daha yakın ama döşeme rijitlik etkisini dışarıda bırakıyor.
11,51 tf·m sonuç, yük paylaşımında kısmen tam rijite yakın, çünkü yükü doğrudan tributary mantığıyla verdik. Yarı rijitte fark çıkmasının sebebi, programın döşemenin esnekliğini ve yük yayılımını daha “gerçekçi” şekilde dikkate almasıdır.
