Göreli kat ötelemeleri sınır değerlerinin aşılması sorunu

[bhax]

Selamlar ,


TBDY 2018’e göre yaptığım deprem analizinde, yazılımınızın “Göreli Kat Ötelemeleri” kontrolünde elde ettiğim sonuçlarda sınır değerlerin ciddi oranda aşıldığını görmekteyim. İlgili model dosyasını incelemeniz için ekte iletiyorum.




Hesap sonuçlarım:



Her iki değer de yönetmelik sınırının oldukça üzerinde çıkmaktadır.


Bu çerçevede sizden aşağıdaki konularda teknik görüş rica ediyorum:

1. Modelleme kabulleri ve olası hata kaynakları
   • Gönderdiğim model dosyasında;
     • diyafram tanımları,
     • mesnet koşulları (temel ve bodrum perdeleri),
     • eleman rijitlik kabulleri (perde/kolon enkesitleri, beton sınıfı vb.),
     • yük kombinasyonları ve ölçekleme
       açısından bariz bir modelleme/ayarlama hatası görüp görmediğiniz hakkında bilgi verebilir misiniz?
       Bu büyüklükteki ötelenmeler, gerçekçi bir yapı davranışından çok, modelleme veya birim/ölçek problemi olabileceğini düşündürüyor.
2. Göreli kat ötelemelerini azaltmak için önerileriniz
   • Mevcut model doğru kabul edilirse, göreli kat ötelemelerini sınırlar içerisine çekebilmek için, sistemde öncelikli olarak hangi düzenlemeleri yapmamı önerirsiniz?
     Örneğin:
     • Yeni perdelerin eklenmesi veya mevcut perdelerin boy/en kesitlerinin artırılması,
     • Kritik kolon kesitlerinin büyütülmesi veya rijit çerçeve kurgusunun değiştirilmesi,
     • Zemin kat yüksekliğinin azaltılması,
     • Aks açıklıklarının veya taşıyıcı sistem şemasının revizyonu vb.
3. λ katsayısının yazılım içindeki hesabı
   • Rapor çıktı sayfasında X ve Y yönü için verilen λ = 0.4355 değerinin, yazılım içinde hangi formüle göre ve hangi büyüklüklerden türetilerek hesaplandığı konusunda kısaca bilgi verebilir misiniz?
   • Bu değerin, yönetmelikteki tanımıyla tam uyumu ve kullanıcı tarafından nasıl yorumlanması gerektiği hakkında açıklama rica ediyorum.

Göreli kat ötelemelerinin bu seviyelere çıkmasının esas nedenini (modelleme hatası mı, gerçek sistem davranışı mı, yoksa ölçek/birim problemi mi) netleştirmek ve gerekli sistem iyileştirmelerini doğru şekilde yapabilmek için geri bildiriminizi rica ederim.


İlginiz ve desteğiniz için şimdiden teşekkür ederim.


Saygılarımla,

 

[Oğuzcan HADİM]

Çelik projenizde göreli kat ötelemesi sonuçlarının büyük çıkmasının sebeplerini sıralamaya çalışacağım.

Öncelikle sistem rijitliğinin artırılması gerekiyor. Bunun için X yönünde çerçevenin tamamının çaprazlar ile desteklenmesi gerekiyor. Mevcut durumda duvar komutu ile girilmiş eleman sisteme bir rijitlik katmamaktadır. Bunu çaprazlarla uygulamak gerekiyor. Aşağıda gösterdiğim gibi kolonların arasında kolonun tamamını kapsayan bir çapraz sistemi tanımlı olması uygun olacaktır. Bu hem sistem stabilitesi için hem de TBDY çelik çaprazlı çerçeve tanımı için gerekli bir tanımdır.



Bu noktada çatı çaprazlarını da düşey çaprazları tanımladığınız yere tanımlayabilirsiniz. Ayrıca çaprazları bir dolu bir boş yapmak yerine 2-3 boşluk atlayarak da yapabilirsiniz. Ancak bunu yaparken çaprazların kesişim noktalarından stabilite elemanları tanımlamalısınız ki çatı bir bütün olarak hareket etsin. Aşağıda gösterdiğim mavi renkli elemanlar bunun bir örneğidir. Tüm yapı boyunca bu şekilde bir modelleme uygulanması daha makul sonuçlar çıkartacaktır.



Makasların üst başlıkları alt başlıklarına makas düzlemine dik modellenen elemanlarla bağlanması uygundur. Ben örnek olması bakımından aşağıdaki sarı renkli kirişleri girdim ancak siz başka bir örgü veya model tercihi yapabilirsiniz. Kolonlar makasların üst başlıklarına uzatılabilir ve yatay ve düşey çaprazlar bu uçlara yük aktaracak şekilde modellenebilir.



R katsayısı seçimi iki yön için de uygun değil. Süneklik düzeyi yüksek moment çerçevesi seçilmiş durumda ancak burada sistemde moment çerçevesi bulunmuyor. Yukarıdaki sistemi uyguladığınızda X yönü için merkezi çaprazlı sistem seçmelisiniz. Y yönü için de kolon üstü makas olduğundan kolonları üstten mafsallı sistem yani C16 seçmeniz gerekiyor. Mevcut durumda Y yönü yani makas düzlemi yönünde bir moment çerçevesi bulunmuyor.



Tıpkı çatıda olduğu gibi kolonların üst noktalarından da makas düzlemine dik şekilde stailite kirişleri tanımlanmalıdır. Çapraz tanımlanmasa bile yapının bütün halde hareketi için bu durum oluşturulması gerekiyor.



Aynı koşullar ve stabilite tasarımının yapılması küçük makaslı bölüm için de geçerlidir.

Yukarıda tarif ettiğim tanımlar stabilite ve X yönü için bir sistem rijitliği sağlayacaktır. Y yönü yani makas düzlemi yönünde bir stabilite tasarımı yapmak için kolonların büyütülmesi bir seçenek olabilir.

Kolon birleşimlerini seçerken mafsallı kolon ayağı birleşimi seçilmiş. Bunu değiştirip aşağıda gösterdiğim kolon ayağını seçebilirsiniz. Bu kolon ayaklarını ankastre alacak ve göreli ötelemeyi azaltacaktır. Mafsallı kolon oluşması ötelemeyi çok ciddi şekilde artırır ki en temel sebeplerden bir tanesi de bu. Birleşimi modellerken bulonların kesit dışında olmasına özen gösteriniz. Bulon sayısını 4 yapabilirsiniz.



Makas düzlemine paralel olan kısımda aşağıda gösterdiğim gibi dirsekler modellenirse göreli öteleme azalabilir. Ancak bu durumda kolonların üstten mafsallı olması durumu ortadan kalkacaktır. Bu sebeple taşıyıcı sistemi de değiştirmek gerekebilir. Burada ilk önerim kolon birleşimlerini artırıp daha sonra da kolon büyütme yoluna gidilmesidir.



Modelinizde 9 aksı üzerinde kolon bulunmuyor. Sehven silinmiş olabilir.



Rüzgar kolonlarını makasın düğüm noktasına çaprazların kesiştiği yerlere denk getirip aşağıda gösterdiğim gibi düşey stabilite sağlayacak şekilde bir sistem uygulayabilirsiniz. Bunu her çerçevede değil sadece çaprazları tanımlayan çerçevede yapıp stabilite elemanlarını alt başlıktan devam ettirebilirsiniz.

1. λ katsayısının yazılım içindeki hesabı
   • Rapor çıktı sayfasında X ve Y yönü için verilen λ = 0.4355 değerinin, yazılım içinde hangi formüle göre ve hangi büyüklüklerden türetilerek hesaplandığı konusunda kısaca bilgi verebilir misiniz?
   • Bu değerin, yönetmelikteki tanımıyla tam uyumu ve kullanıcı tarafından nasıl yorumlanması gerektiği hakkında açıklama rica ediyorum.

Bu TBDY 4.9.1.4 'te tarif edilmiştir. DEtaylı bilgi ideCAD bilgi bankasında bulunmaktadır.

Bu linki görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol.

Bu linki görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol.

Saygılarımla...