Döşemelerden perdelere aktarılan deprem yüklerinin kontrolünde hesap raporlarındaki As ve Ab donatı alanlarının çizimlerdeki konum ve adet/çap/aralık değerlerini nasıl teyit edebiliriz
Çizimde belirtilen Asb donatıları aşağıda kırmızı ile işaretlediğin perdeye dik bağlanan döşeme donatılarına tekabül etmektedir. Bu döşeme donatılarının perdeye gelen bölümleri toplanır ve Asb değeri hesaplanır. Aşağıdaki resimde üst bölümdeki 70fi10/15 lik döşeme donatılarının perde içinden geçtiğini varsayarak bunu yazdım. Bu resimden belli olmuyor ama çizimin kendisinden ve döşeme hesap aksından 70fi10/15 donatılarının perdeye saplanıp saplanmadığı görülebilir. Eğer bu donatılar perdeye saplanıyor ise Asb değerine dahil edilir.
Benzer şekilde sarı ile işaretlediğim bölümde yani perdenin kısa kenarına döşemeden saplanan donatılar da Asa donatılarına tekabül eder.
Burada Asb için kaba bir donatı alanı hesabı yapabilirim. Asb içerisinde fi10/15 alt ve üst donatının ayrıca fi12/18 ilave donatıların olduğunu varsayarak bir işlem yapacağım. Çizimin tamamında bu perdeye saplanan başka donatılar var ise onları da dikkate almak gerekiyor.
Asb için Donatı alanı hesabı
perde uzunluğu 150 cm olduğu için 15 cm aralıkla konulan donatılardan perdeye saplanan toplamda 150/15 = 10 adet donatı olduğunu düşünelim. Bu miktar hem alt hem üst donatı ile aynı olduğundan 10*2 = 20 adet fi10 donatı bulunmaktadır. Burada perdenin sağ ve sol taraflarından bu donatılar bağlandığı için kesme kuvvetini karşılayan donatı alanı hesaplanırken alan değeri iki ile çarpılır. bu durumda;
fi10 için donatı alanı = 78.54 mm2 = 0.7854 cm2
[ 20*0.7854 ] *2 = 31.42 cm2 olarak hesapladık.
Buna ek olarak fi12/18 donatı donatı için 18 cm aralıkla 150 cm lik perdeye bağlanan donatı sayısı 150/18 = 9.333 yaklaşık 9 adet olduğunu varsayalım. Bu ek donatılar da perdenin sağ ve sol taraflarında da bulunduğundan ötürü kesme kuvvetini karşılayan donatı alanı hesaplanırken alan değeri iki ile çarpılır. bu durumda;
fi12 için donatı alanı = 113.1 mm2 =1.131 cm2
[ 8*1.131 ] *2 = 18.09 cm2 olarak hesapladık.
Bu iki donatı alanını toladığımızda = 31.42+18.09 = 49.51 cm2 gibi bir değere ulaşıyoruz.
Bu değer görüldüğü üzere rapordaki Asb değerinden büyük. bunun sebebi Asb hesaplanırken eğilme dayanımından arta kalan donatı alanın hesaplanması. Eğilme dayanımı için gerekli donatı alanını bu perde boyunca hesaplamak için de modelin kendisine ihtiyacımız var. Kirişsiz döşemeli bir sistem olduğunu düşünürsek bu 49.51 cm2 lik alanın 36.41 cm2 lik bir alana düşmesi normal gözüküyor.
Burada döşeme donatılarının, perdeye saplanan bölümleri tespit edilerek ve bu donatıların alanları toplanarak "Asa" ve "Asb" değerleri kontrol edilebilir. Ancak burada "Asa" ve "Asb" donatıları için TBDY 'de tanımlanan durumu detaylandırmak isterim.
TBDY 7.11.5 'te Aktarma donatısı Asa için "perdeye kuvvetli doğrultuda her iki taraftan saplanan ve
eğilme dayanımı için gerekli olandan arta kalan kiriş veya döşeme donatılarının oluşturduğu donatı alanı olarak tanımlanır. Benzer şekilde Bağlantı donatısı Asb, "perde birleşimindeki eğilme dayanımı için gerekli olandan arta kalan döşeme donatısı" olarak tanımlanır.
Bu durumda çizimde gösterilen donatı alanlarının toplamı ile raporda belirtilen Asa ve Asb birebir uyuşmayacaktır. Çünkü ideCAD burada sonlu elemanlar yöntemini kullanarak döşemelerdeki ilgili noktalarda eğilme için gerekli olan donatı alanını mevcut döşeme donatı alanından çıkartır ve rapora "Asa", "Asb" değerlerinin yönetmelikte tanımlandığı değeri basar. Bu sebeple her daim raporda okuduğunuz değer çizimde hesaplanan donatı alanı değerinden olması gereken miktarda küçük olacaktır.
"Asa" ve "Asb" değerlerini teyit etmek isterseniz çizimde belirtilen donatılardan perdeye saplanan bağlantı donatıları çizimden tespit edip sayı ve çaplarını belirledikten sonra donatı alanlarını toplayabilirsiniz. Ancak burada döşemeden perdeye saplanan döşeme alt, döşeme üst donatıları ile birlikte varsa ek ek donatıların da dikkate alınması gerekir. Daha sonrasında proje üzerinden sonlu eleman sonuçlarından eğilme dayanımı için gerekli olan donatı alanlarının perde uzunluğu ile uyumlu olarak elde edilip toplam bulduğumuz donatı alanından çıkartmak gerekiyor. Bunun için elbette modele ve analiz modelinin incelenmesine ihtiyaç var. Ancak çizimde sadece perdeye saplanan donatı alanları, çizimde verilen aralık ve çaplarla hesaplanabilir.
Bu konu için detaylı açıklama ve bir adet örnek hesap ideCAD bilgi bankasında bulunmaktadır. Bu başlıkları inceleyebilirsiniz.
Saygılarımla...
