Kirişlerde Nmax hatası nasıl giderilir?

Oğuzcan HADİM

Kıdemli Üye
TBDY 2018 7.4.1.2 maddesinde, kiriş olarak boyutlandırılıp donatılacak taşıyıcı sistem elemanlarında, tasarım eksenel basınç kuvvetinin Nd ≤ 0.10 Ac fck koşulunu sağlaması zorunludur. Aksi durumda, bu elemanlar 7.3’e göre kolon olarak boyutlandırılıp donatılacaktır, koşulu bulunmaktadır.

1668761309189.png

Kirişlerde Nd değeri 0.10 Ac fck değerini aşıyor ise TBDY bu elemanların kolon gibi tasarlanması ve donatılandırılması gerektiğini belirtmiştir. Kirişlerin boyuna donatı tasarımının kolon gibi yapılabilmesi eksenel kuvvet ve iki eksenli eğilme etkisi altında kapasite oranının hesaplanması ve kapasite oranının 1 'den küçük olması gerekmektedir. Bu durumda kiriş elemanı kolon gibi tasarlanmış olur. Kirişlerde eksenel kuvvet ve iki eksenli eğilme etkisi altında kapasite oranı hesabının detayları aşağıdaki idecad bilgi bankası bağlantısında verilmiştir.

Bu linki görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol.

1668764524979.png

Yukarıda örnek olarak verilen kirişte Nd>0.10 Ac fck ise bu kirişin TBDY Bölüm 7.3 'teki tüm koşulları sağlaması gerekmektedir.
  • Minimum kiriş enkesit boyutu 30 cm olmalıdır.
  • Ac Nd / (0.40 fck) koşulu sağlanmalıdır.
  • Kiriş toplam boyuna donatı oranı en az %1 en fazla %4 olmalıdır. (alt, üst ve gövde donatıların toplamı)
  • Φ14 'ten daha küçük boyuna donatı kullanılmamalıdır.
  • Sarılma bölgelerinde Φ8 'den küçük donatı kullanılmamalıdır ve etriye aralığı en küçük kesitin boyutunun 1/3 'ünden, 150 mm 'den ve donatı çapının altı karından büyük, 50 cm 'den küçük olmamalıdır.
  • Nd > 0.20 Ac fck olduğu durumda sarılma bölgesinde minimum etriye donatı alanı Denklem 7.1 'i sağlamalıdır.
    1668780713138.png
TBDY Bölüm 7.3 süneklik düzeyi yüksek kolonlar ile ilgili tüm şartları belirtmektedir. Diğer bütün şartlar için TBDY 7.3 'ü inceleyiniz.

Kiriş betonarme penceresinin "kapasite tasarımı" sekmesinde eksenel kuvvet ve iki eksenli eğilme etkisi altındaki kapasite oranları incelenebilir. Aynı zamanda 3 boyutlu hesaplanan etkileşim eğrisinin de M2 ve M3 eksenlerindeki çizimleri "kapasite diyagramları" sekmesinden incelenebilir.

1668762987155.png1668762949915.png

Kirişlerde Nd ≤ 0.10 Ac fck koşulu sağlanmıyor ise kiriş donatıları TBDY 7.3 'te belirtilen koşullara uymalıdır. Bunu idecad içerisinde yapabilmek mümkündür. Kiriş gövde donatılarının uygun şekilde tanımlandığında kapasite tasarımı ve kapasite oranları, bu donatı düzenine göre hesaplanır. Bu durumda kiriş elemanı kolon gibi tasarlanmış olur.

1668763178588.png
Aşağıdaki resimde 30x60 boyutlarında bir kirişe tanımlanmış donatılar gösterilmektedir. Kolon gibi donatılandırma yapılabilmesi için gövde donatı olarak 2x3_fi_14 'lük donatı yerleşimi yapılmıştır.

1668764272725.png

Bu kirişin kapasite oranının hesaplandığı fiber model aşağıda gösterilmiştir. Tablalı ve tablasız olarak kapasite diyagramları incelenebilir.

1668764524979.png

Kirişlerde Nd ≤ 0.10 Ac fck koşulu sağlanmadığında raporda gösterilen uyarı ile ilgili durum notlarımız arasındadır. Ancak yukarıda belirtilen koşullara uygun olarak tasarlanmış ve donatılandırılmış kirişler TBDY 'e uygundur ve bu uyarı gözardı edilebilir.

Saygılarımla...
 
Detaylı açıklama için teşekkürler, çok yararlandım. Yönetmelikte "kolon gibi boyutlandırıp donatılacaktır" dendiğine göre etriye koşullarının da sağlanması ve ona göre kesit çizilmesi gerektiğini düşünüyorum.
 
Geri
Üst