Deprem Yönetmeliği Taşıyıcı sistem türüne göre r ve d katsayıları 4.3.2.4

[İsmail Hakkı BESLER]

Re: Deprem yönetmeliği 4.3.2.4 Maddesini nasıl anlamak gerek

Kesin olan madeleri şöyle toparlayalım:

1) 4.3.4.5 Madesi A14 ve A15 Süneklilik düzeyi yüksek perdeli ve çerceveli sistemlerin birlikte kullanıldığı sistemler için. Zaten direk olarak bu maddeye atıf var.
2) 4.3.4.6 Madesi Tüm karma sistemler için çünkü buradan da bu madeye atıf var.
Bu iki madde 2007 yonetmeliğinde de benzer şekilde perde-çerçeve sistemlerde kontrol ediliyordu zaten. %75 ve alfas ile, hem süneklilik düzeyi yuksek hem karma sistemler için.

4.3.2.4 Maddesinin sadece perdeli sistemlerde kullanılacağını gösterir ifade açık değil. Anlamaya çalışalım.

"Betonarme perdeli ve/veya çelik çaprazlı çerçeveli binalarda"

Bu maddeyi çeliği dışarda bırakarak tekrar yazalım sadece betonarme binalar için

"Betonarme perdeli ve çelik çaprazlı çerçeveli binalarda" bu cumle sadece çeliği ilgilendirir

"Betonarme perdeli veya çelik çaprazlı çerçeveli binalarda" bu cumleyi çelik ve betonarme olarak iki kere yazabiliriz

"Betonarme perdeli" veya "Çelik çaprazlı çerçeveli" bu cumle de çeliği ilgilendirir

Dolyısıyla betonarme yapılarda 4.3.2.4 Maddesi "Betonarme perdeli" yapıları ilgilendirir olması gerekiyor.

 

[siromar]

Re: Deprem yönetmeliği 4.3.2.4 Maddesini nasıl anlamak gerek

Ömer Bey,

Sizin anladığınız şekilde olduğunu kabul edersek (ki yanlıştır demiyorum, tartışıyoruz sadece) 4.3.4.6 maddesini (karma) yada 4.3.4.5 (yüksek) maddesini nasıl anlamalıyız?

Yani şunu mu diyorsunuz:
1. Perdelerin toplamının aldığı devrilme momentlerinin 0.75'ten büyük olmasını sağlayacağız (sağlamıyorsa, R ve D değişecek)
2. Sonra her bir perdenin aldığı devrilme momentinin <1/3 şartına bakacağız
3. Daha sonra da kenar perdelerin >1/6 şartını kontrol edeceğiz
Aynı mantığı 4.3.4.5 için de yapacağız...
1. Perde toplam devrilme momentinin 0.4<M<0.75 şartına bakacağız sonra bu şart sağlamıyorsa R ve D değişecek vs..
2. Her bir perdede 1<3 şartına bakılacak
3. kenar perdede >1/6 şartına bakılacak
Her iki durumda da 2 ve 3. maddeler sağlamazsa 4/5 R kullanılacak...

Bana aşırı zorluyoruz gibi geldi.

Şartnamenin dediğiniz gibi bir yazım dili kullanılarak yazıldığını kabul edelim (hassasiyetle... yani "tamamı"nı kastetseydi imtina etmez yazarlardı oraya). O halde şunu sormak da haksız olur muyum?

4.3.4.5 ve 4.3.4.6 maddeleri için de geçerli olan ve "tamamı" ifadesinden çok daha elzem olan, "4.3.2.4 maddesine de uyulacak" denmesi gerekmez miydi?

Sizi anlıyorum, daha güvenli tarafta kalınıyor, isterseniz bunu DTS'ye bakmaksızın her yapıda her perde de uygulayabilirsiniz mahsuru yok, ancak bunu "taşıyıcı sistemi ne olursa olsun, DTS1-2 'de yer alan her sistemde bulunan her perdede uygulayacaksınız" demek kanaatimce zorlama bir yorum...

Sonuç olarak Ömer Bey ikna olmuş değilim ve bu maddeye ilişkin kanaatimi hâlâ koruyorum ve sadece perdeli sistemler için geçerli olduğunu düşünüyorum..

saygılarımla...

Elbetteki amaç tartışmak

ama bir de şöyle bakalım olaya

Eğer o madde dediğiniz gibi "tamamen perdeli" olarak anlaşılmış olsa türkiye'de 1 tane "tamamen perdeli" yapı yapılmaz. Projede lüzümsuz bir yere 30x60 bir tane kolon atan bu maddeden muaf olur. Nasıl olsa "tamamen perdeli" olmayacaktır artık yapısı.

Ben o maddenin koyuluş amacından yola çıkıyorum. Burulma düzensizliğine cezası olmayan yönetmeliğin??? bu maddeyle neden bu kadar ciddi ceza koyduğu sorgulanabilir. Ama "tamamı perdeli" yorumu bu maddede mantık hatası doğuruyor bence

Hoş aynı yönetmelik (yüzeysel temellerde ) TDY2007'de Zemin Yapı Etkileşimini (programın diliyle üst yapı etkileşimi) C ve D grubu için zorunlu koşarken. Bu yönetmelikle (16C.1.2) ihmal edilebilr demedi mi?
Yerinde uygulanması çok zor olan perde yatay donatı düzenini de - kolon orta bölgesi bindirme zorunluluğunu(ki hala madem kolonda zorunlu neden perdede değil?) de bu yönetmelik getirdi.

Daha başka da bir çok tartışılacak konu olacaktır muhakkak - nasıl olsa 10 yıl yürürlükte kalır.

 

[Mirza]

Re: Deprem yönetmeliği 4.3.2.4 Maddesini nasıl anlamak gerek

Ben o maddenin koyuluş amacından yola çıkıyorum. Burulma düzensizliğine cezası olmayan yönetmeliğin??? bu maddeyle neden bu kadar ciddi ceza koyduğu sorgulanabilir. Ama "tamamı perdeli" yorumu bu maddede mantık hatası doğuruyor bence

Yola çıkış noktanız doğru, vardığınız sonuç ise her nekadar mantıklı olsa da sadece sizin projenize yaklaşımınızı bağlar kanaatimce...ekonomiyi öteleyerek daha güvenli tarafta bir proje yapmış olursunuz.. yani siz diyebilirsiniz ki ben her projemde perdelerle ilgili 4.3.2.4 maddesini sağlayacağım hatta bunu yaparken DTS'nin de BYS'nin de ne olduğuna bakmayacağım... yönetmelik sizi bu konuda sınırlamıyor.

Projede lüzümsuz bir yere 30x60 bir tane kolon atan bu maddeden muaf olur. Nasıl olsa "tamamen perdeli" olmayacaktır artık yapısı.

Haklısınız, muaf olur ve oluyordu da... hatırlayın TDY 2007'de yapınızın tamamı kolonlu iken 1 adet perde koyunca R katsayısını 8'den 7'ye düşüyordunuz...Neden? 1 perde 8/7 yaklaşık %14 oranında deprem yüklerinizi arttırıyordu... şartnameyi hazırlayanlar, bu durumu farketmediler mi? garip degil mi? tam tersi de olabiliyordu... Karma sistemde kolonlarınızın sünekliğini arttırınca R =6'dan 7'ye çıkabiliyordu (-%16)...

Şartname bize sınır değerleri veriyor, siz bu sınır değerleri yeterli kabul etmeyip arttırabilirsiniz, mahsuru yok ancak azaltamazsınız..
Bu maddeden çıkardığım yorum doğruysa şayet (ihtiyat payı bırakıyorum) kontrol mekanizmaları bize: 4/5R yapmak zorundasın diyemez, ancak yaparsan daha güvenli olur, iyi olur vs diyebilir.

Şartname bizim için bağlayıcıdır. Yapıyı daha güvenli yapmanın üst sınırı yok malumunuz isterseniz yapınızda deprem yüklerinizi hiç azaltmaya da bilirsiniz. Bu tamamen mühendisin kişisel tercihidir..

2007'de rijit bodrum kat tanımı her iki yön için de yapılabiliyordu. Neden kaldırıldı anlamış değilim hâlâ... düşünün bir yapının bodrum katını oluşturuyorsunuz.. yapı ön cephesi ters kottan açık ve magaza olarak, diğer 3 cephe perdeli, otoparka iniş için ya magazanın bir döşemesini yırtacaksınız yada mantıklı olan yan bahçeden bir aks aralığındaki bodrum perdesini yapmamaktır. Bu şartnameye göre o perdeyi oradan kaldırdığımız anda "en az üç tarafı perdeyle çevrili" şartını sağlamamış oluyorsunuz ve buna bağlı olarak BYS değişiyor, biraz daha ileri taşıyalım örneği, bodrum kabul edince Hn=69 m, o perdeyi otoparka girmek için açınca Hn=70+ ve BYS 1 oldu.. geçmiş olsun projeyi yapmaya yeterliğiniz yok, istikamet doğruca "gözetmene".. ama mühendis olarak biliyoruz ki o katın rijitliğinden pek bir şey kaybolmamıştır.



Özelde 4.3.2.4 maddesindeki görüşümün hâlâ arkasında olmakla beraber, genelde yönetmeliğin yürürlüğe girmesinin hızlı olduğu kanaatindeyim, eğitimler, seminerler yüzeysel, çözülen örnekler ise realitede karşılığı olmayan örneklerdi. Yine de emeği geçen herkese teşekkürler.. Geçiş biraz daha uzatılıp, altyapısı daha iyi hazırlanabilirdi..

Bu arada İsmail Bey'in adeta neşter atarak cümleyi parçalaması da oldukça iyi olmuş.

iyi çalışmalar, saygılar...

 

[servany2]

Re: Deprem yönetmeliği 4.3.2.4 Maddesini nasıl anlamak gerek

İsmail Bey,

Yönetmelikte çekirdek perdelerinde grup tanımı yapılarak tek bir noktada iç kuvvet hesaplattırdığının farkındayım ama bu şekilde olursa, binada sadece tek bir "H" şeklinde ve merkezde çekirdek olduğunu farz edelim. Bu durumda da tek bir perde olduğu için 4.3.2.4a maddesi sağlanmayacak.

Bu şekilde bakarsanız çoğu zaman 4R/5 çarpanı devreye girecek. Biraz acımasız olmuş. O yüzden acaba dedim...

Evet acimasiz oldukca. Hocalarla konusuyoruz bu durumu. Yonetmelik de net bir sekilde soylemis perde kollarini birlestirerek al diye.

İsmail Bey Merhaba

Bence yerinde bir madde. Her ne kadar A1 düzensizliğinin yönetmelikte bir yaptırımı olmasa da burulmanın doğurabileceği olumsuzlukları hepimiz biliyoruz. Maddenin koyulma sebebi hem asansör ve merdiven perdelerinin "tabiri caizse" ekmeğini yemeyi (eskiden alfaS'i arttırıyordu şimdi ise Mdev büyük oranda arttıracaktır) önlemek hem de (her ne kadar çekirdek dense de bu perdeler planda her zaman ortada olmuyor kimi zaman sağa sola yapışık olabiliyor ve ciddi manadan rijitlik merkezini kendilerine çekip kütle merkezinden uzaklaştırıyordu) bu kütlelerden dolayı oluşabilecek burulma düzensizliğinin önüne geçmek.

Ben iyi düşünülmüş bir madde olarak buluyorum

imo el kitabından söylediklerinizi doğrular nitelikte, 4.3.2.4 maddesinden kasıt A12 , A13 ve kirişsiz döşeme olan durum.

 

[siromar]

Re: Deprem yönetmeliği 4.3.2.4 Maddesini nasıl anlamak gerek

Merhaba

İmo el kitabını okumamıştım. Ancak görünen köyün kılavuz istemediği de aşikar tabi

 

[İsmail Hakkı BESLER]

Re: Deprem yönetmeliği 4.3.2.4 Maddesini nasıl anlamak gerek

Bu son derece faydalı forum sonucu ortaya çıkan ortak görüşü şoyle neticeledireyim ben moderatör olarak;

A12 4.3.4.5 YAPILMAMALI 4.3.2.4 Yapılmalı
A13 4.3.4.5 YAPILMAMALI 4.3.2.4 Yapılmalı

A14 4.3.4.5 yapılmalı 4.3.4.6 YAPILMAMALI 4.3.2.4 YAPILMAMALI
A15 4.3.4.5 yapılmalı 4.3.4.6 YAPILMAMALI 4.3.2.4 YAPILMAMALI

Tüm A2 4.3.4.5 YAPILMAMALI 4.3.4.6 Yapılmalı 4.3.2.4 YAPILMAMALI

Tüm A3 4.3.4.5 YAPILMAMALI 4.3.4.6 YAPILMAMALI 4.3.2.4 YAPILMAMALI

Başka bir ifade ile, uygulanacak sistemler (Yapılmalı)

4.3.4.5 : A14 A15
4.3.4.6 : Tüm A2
4.3.2.4 : A12 A13 ve kirişssiz döşemeli sistemler



Kirişssiz döşemeli sistemlerde kolonların mafsallı çözüldüğü durum için de 4.3.2.4 Yapılmalı ayrıca

Cevap yazarken uzun laflarla yazmayın lütfen.Ayrıca görsel eklemenize de gerek yok. Benim oluşturduğum yukarıdaki tablodaki gibi taşıyıcı sistem kodu yanında , madde numarası ve yapılmalı YAPILMAMALI şeklinde yorum yapın.

Katkılarınız için çok teşekkürler.

 

[Erhan M.]

Re: Deprem yönetmeliği 4.3.2.4 Maddesini nasıl anlamak gerek

Bu forumun bizlere ve sizlere kattığı şeyler çok değerli. Sık sık yedeğini almayı unutmayın

İki farklı görüş ortada:

İlki İsmail Bey'in de özetlediği tablo. İkinci diğer görüş. Ben de ikinci görüşten yanayım. Ortada mutabık olunmayan tek durum 4.3.2.4 maddesi zaten.

 

[2m proje]

Re: Deprem yönetmeliği 4.3.2.4 Maddesini nasıl anlamak gerek

Merhaba;

Ben de Erhan Bey'in paylaştığı 2. görüşe katılıyorum.



Bu görüşü destekler nitelikte TBDY2018 örnekler kitabındaki
1. Örnek A14-A15 olarak çözülmüş ve 4.3.2.4 maddesi uygulanmıştır.
3. Örnek A12-A13 olarak çözülmüş ve 4.3.2.4 maddesi uygulanmıştır.

Saygılarımla.

 

[aozhan90]

Re: Deprem yönetmeliği 4.3.2.4 Maddesini nasıl anlamak gerek

4.3.4.6 maddesini tüm A2 ye uygulamamız gerekiyor evet fakat nasıl uygulanacak? İzin verilen en üst bys ne demek, yani örneğin yapımızın bys si 6 ise, izin verilen bys 7ise binanın katlarını mı iptal edeceğiz? Projenin alanını etkileyecek bir yönlendirme çok mantıklı gelmiyor. Direkt bu koşulu sağlamaya zorlasa daha makul olurdu sanki.

 

[Erhan M.]

Re: Deprem yönetmeliği 4.3.2.4 Maddesini nasıl anlamak gerek

4.3.4.6 maddesini tüm A2 ye uygulamamız gerekiyor evet fakat nasıl uygulanacak? İzin verilen en üst bys ne demek, yani örneğin yapımızın bys si 6 ise, izin verilen bys 7ise binanın katlarını mı iptal edeceğiz? Projenin alanını etkileyecek bir yönlendirme çok mantıklı gelmiyor. Direkt bu koşulu sağlamaya zorlasa daha makul olurdu sanki.

4.3.4.6 maddesinde bu koşul sağlanmazsa bir üst BYS dikkate alınacaktır demez. Eğer perdeler toplam momentin %75 inden az moment alıyorsa sanki perde yokmuş gibi sadece süneklik düzeyi sınırlı çerçeve sistemmiş gibi yani A31 e göre çözülecek der.

Dediğiniz gibi bina kat yüksekliği bir anda BYS>=7 oluyor. Tabi siz perde oranını arttırırsanız sorun kalmıyor. Karma sistemlerde %75 koşulu makul ve mantıklı zaten.

 

[Mirza]

Re: Deprem yönetmeliği 4.3.2.4 Maddesini nasıl anlamak gerek

İsmail Bey'in görüşü +1

Eğitim El Kitabı'nda 1. örnekte 4.3.2.4 maddesinin uygulanmasını göremedim, Ömer Bey rica etsem sayfa numarası veya görsel verebilir misiniz?

Bu arada Örnek 3'ten bir görsel ekliyorum..

 

[Mirza]

Re: Deprem yönetmeliği 4.3.2.4 Maddesini nasıl anlamak gerek

Düzeltme: Sn 2m proje'den istemem gereken bilgiyi Ömer Bey'den istemişim.

 

[inş.müh]

Re: Deprem yönetmeliği 4.3.2.4 Maddesini nasıl anlamak gerek

Merhabalar, Erhan Bey in paylaştığı 1.görüşe katılıyorum.Ayrıca İMO nun el kitabını inceleme fırsatım oldu oradada bu madde sadece deprem yüklerinin tamamının perdeler tarafından karşılandığı yapıda uygulandı.

 

[siromar]

Re: Deprem yönetmeliği 4.3.2.4 Maddesini nasıl anlamak gerek

Her ne kadar sonuna kadar 2.grubu ve DTS1 ve DTS2'de 4.3.2.4'ün içinde perde barındıran tüm sistemlerde uygulanmasını savunsam da

Bu linki görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol.

(karma sistem örneğinde 4.3.2.4 uygulanmamış)

Bu linki görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol.

(mantar döşemede 4.3.2.4 uygulanmış.(her ne kadar sistemde kolonlar olsa da kirişsiz döşemelerde tüm deprem yüklerinin perdeler tarafından taşındığı öngörüsünden dolayı her türlü mantar döşeme 4.3.2.4'e tabi) bölümden arkadaşım abdullah karaçöp'ün sunumu

Yani özetle İmo seminerleri 1. Gruptan yana

 

[İsmail Hakkı BESLER]

Re: Deprem yönetmeliği 4.3.2.4 Maddesini nasıl anlamak gerek

Bu forumdan çıkan sonuç Alternatif 1 bu gibi gozukuyor.

Bu son derece faydalı forum sonucu ortaya çıkan ortak görüşü şoyle neticeledireyim ben moderatör olarak;

A12 4.3.4.5 YAPILMAMALI 4.3.2.4 Yapılmalı
A13 4.3.4.5 YAPILMAMALI 4.3.2.4 Yapılmalı

A14 4.3.4.5 yapılmalı 4.3.4.6 YAPILMAMALI 4.3.2.4 YAPILMAMALI
A15 4.3.4.5 yapılmalı 4.3.4.6 YAPILMAMALI 4.3.2.4 YAPILMAMALI

Tüm A2 4.3.4.5 YAPILMAMALI 4.3.4.6 Yapılmalı 4.3.2.4 YAPILMAMALI

Tüm A3 4.3.4.5 YAPILMAMALI 4.3.4.6 YAPILMAMALI 4.3.2.4 YAPILMAMALI

Başka bir ifade ile, uygulanacak sistemler (Yapılmalı)

4.3.4.5 : A14 A15
4.3.4.6 : Tüm A2
4.3.2.4 : A12 A13 ve kirişssiz döşemeli sistemler


Kirişssiz döşemeli sistemlerde kolonların mafsallı çözüldüğü durum için de 4.3.2.4 Yapılmalı ayrıca

 

[Medeniyetmuhendisi]

Re: Deprem yönetmeliği 4.3.2.4 Maddesini nasıl anlamak gerek

Sonuç olarak 4.3.2.4 maddesini tamamı perdeli olan yapılar için anlamak mı gerekiyor? İnternette de farklı forumlarda da bu konu hakkında yazı okumuştum onlarda programların bu konuyu yanlış anladığı normalde bu maddenin tamamının perdeli olan binalarda uygulanması gerektiğini yazıyordu. Kesin bir sonuca varmak güç yani 4.3.2.4 maddesine bakarak imo nun seminerleri ve kitapçığından net bir sonuç çıkarabiliriz diye düşünüyorum

 

[Ünver ÖZCAN]

Re: Deprem yönetmeliği 4.3.2.4 Maddesini nasıl anlamak gerek

Benim de yorumum alternatif 1

Ünver ÖZCAN

 

[İsmail Atala]

Re: Deprem yönetmeliği 4.3.2.4 Maddesini nasıl anlamak gerek

Merhaba;
4.3.2.4 Maddesinin A12, A13, A32 sistemlerinde (DTS=1,1a,2,2a) uygulanması gerektiğini düşünüyorum bende.(Alternatif 1)
A14,A15 (4.3.4.5) , Tüm A2 (4.3.4.6) , A33 (4.3.4.7) ile ilgili devrilme momenti kontrolleri yapılmalı.
4.3.2.4'ün tamamı perdeli sistemlerde uygulanması gerektiği hakkındaki kanım : Deprem yüklerinin tamamının perdeler ile karşılanması durumunda rijitlik artacak-süneklik azalacak-periyot azalacak dolayısıyla deprem yükleri artacaktır. Süneklik azalacağından dolayı perdelerin etkin çalışması lazım.(süneklik azsa rijitlik fazla olmalı) Rijitliği sağlayacak perdeler yapı içinde homojen olmalı-dağılımı düzgün olmalı- Bu da yoksa R'yi azalt diyor yönetmelik. R azalınca deprem yükleri artacak.Amaç bu bence.
Perde+Çerçeveli yapıda neden uygulanmasın bu madde dersekerde+çerçeveli yapıda Süneklik salt perdeli sisteme göre daha fazla olduğundan R nin azaltılması (perdeler homojen değilse tabi) çerçeveleri cezalandırmak olur kanaatindeyim.(Kirişlerin kolonlara, kolonların perdelere göre daha sünek olduğu malum). Zaten perde+çerçeveli sistemlerde perdeler ile ilgili devrilme momenti koşulu ilgili maddelerde istenmiş.
4.3.2.4 Maddesinin A1 düzensizliğini dolaylı yoldan cezalandırmak istendiğini düşünmüyorum. A1 düzensizliğinin olması halinde kat burulma momentleri kata kesme kuvveti olarak etki ettiriliyor zaten (yatay yüklerden gelen kesme+burulma momentlerinden hesaplanan kesme kuvveti)

 

[İsmail Hakkı BESLER]

Re: Deprem yönetmeliği 4.3.2.4 Maddesini nasıl anlamak gerek

Bu madde ayni zamanda çelik yapilari da kapsiyor.
C12 ve C13 icin deprem etkilerinin taminin çelik caprazli cerceveli sistemler ile tasindigi ifadesi kullanilmis.
Dolayisiyla burada celik caprazli cerceve, bir sistem tanimi ve betonarmede perdeli sistemlere karsilik geliyor.
C14 ve C15 de ayrica cerceve+capraz cerceve den bahsetmis.

 

[Mirza]

Re: Deprem yönetmeliği 4.3.2.4 Maddesini nasıl anlamak gerek

Ortak tanım: momentlerin aktarıldığı elemanlar ba. perde/çelik çapraz ise bu madde uygulanır, değilse (kolonlar da moment aktarıyorsa) uygulanmaz. C12 C13 için de bu madde uygulanir.

SM-N920C cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi