Yönetmelik madde 4.3.4.6 ile, perdelerde deprem yüklerinden meydana gelen devrilme momentlerinin toplamı, binanın tümü için deprem yüklerinden tabanda meydana gelen toplam devrilme momentinin %75 inden az olmayacaktır şartı getirilmiştir.
Bu madde uygulanırken yapının tamamı için hesaplanan devrilme momenti eşdeğer veya dinamik olarak hesaplanabilir. İki hesap arasında %10 lar mertebesinde fark olabilr. Fakat burada asıl önemli durum özellikle az katli ve yayvan yapilarda perdelerin yapı merkezinden uzaklaştıkca aldıkları normal kuvvet etkisiyle yapının toplam devrilme momentine verdikleri katkıdır.
Yönetmeliğin soylediği şekilde hesap yapıldıginda merkezden uzak perdelerin eksenel kuvvetleri sebebiyle 0.75 şartını sağlamak nerdeyse imkansız hale geliyor. Bu şartın sağlanabilmesi için bu perdeye rijit istikametten bağlanan kirişlerin kesme kuvvet katkısını almak gerekiyor. Lakin yönetmelik böyle yapabilirsiniz demiyor. Bu şartı sağlayabilmek için perde devrilme momentlerine bu normal kuvvetlerin (perdeye saplanan kirislerin kesme kuvvetlerinin) oluşturduğu Momentleri katmak gerekir. ideCAD bağ kirişli perdelerde baglilik derecesi sartini saglayan bağ kirişli perdenin devrilme momentini bu şekilde hesaplıyor. Zaten yonetmelik bag kirisli perdelerin devrilme momentini boyle hesaplattiriyor. Fakat bağ kirişi niteliğinde olmayan kirişerin saplandığı perdelerde perdelerin tabanında meydana gelen devrilme momentini tek basina aldiriyor.
Yönetmelik 4.3.4.8 de Mdev , boşluksuz perdeler için 4.5.3.7(d) veya 4.5.3.8(c) ye göre, bağ kirişli (boşluklu) perdeler için ise 4.5.4.3 e göre hesaplanacaktır.
Binanın tümü için deprem yüklerinden meydana gelen toplam devrilme momenti M0 ise 4.7, 4.8.2 veya 4.8.3 e göre elde edilecektir.
Bu haliyle ideCAD deprem yönetmeliğin söylediği gibi doğru bir şekilde hesap yapar. Ekteki projede neredeyse tamamı perde olan projede devrilme kontolu X yönünde 0.71 de kalmaktadır. Sebebi de devrilmeye kenardaki perdelerin normal kuvvetleri olmaktadır. Deprem yönetmeliği bu haliyle eksikttir ve bu durumları kapsamamaktadır.
Projelerinizde merkeze yakın oluşturulan perdeler için bu kontrol bu haliyle kullanılabilir. Ancak bu ve buna benzer projeler için eski 1997 yönetmeliğinde olduğu gibi ek bir koşul getirilmesi gerekebilir.
Asagidaki projde kolonlar ozellikle sisteme devrilme katkisi saglamasinlar diye 25x25 secildi. Makul boyutlarda girildiginde oran daha da kuculecek. Kolonlar 50x50 girildiginde Mdev/m0 0.55 e dusuyor.