kolon kiriş kesme güvenliği kontrolünde konsol kirişler niçin işin içine sokulmuyor?

Merhaba,

internette denk geldigim bir yazi süneklik düzeyi yüksek cercevelerdeki kolon-kiris birlesimlerini tasarlarken konsol ve basit kirislerin (hesap kurtarmazsa) hesaba dahil edilmemesini tavsiye ediyordu ve idecad'te böyle bir secenek oldugunu ögrendim o yazida, belki diger yerli veya yabanci yazilimlarda da vardir.

Bu yaziyi okuduktan sonra da teknik olarak düsününce bu hamlenin yanlis olduguna karar verdim. Diger Türk mühendislerin nasil tasarladigini ögrenme acisindan internette ve bu forumda biraz arama yaptim. Yaptigim aramalar sonucu genelde konsol kirisleri hesaba dahil etmedikleri yönünde. Teknik olarak pek aciklamaya denk gelmedim bu yazilarda. Genelde "yönetmelik sadece cerceve kirisleri icin gecerli" tarzi nedenler sunulmus.

Örnek olarak:

- (son mesaj)
Bu linki görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol.

- (4. mesaj)
Bu linki görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol.


Yönetmeligin bu konuda bahsedilen tarzda bir sey dedigini ben cikaramadim.

Alinti:
Bu linki görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol.


"Süneklik düzeyi yüksek kolon ve kirişlerin oluşturduğu çerçeve sistemlerinde kolon-kiriş birleşimleri, aşağıda (a) ve (b)’de tanımlandığı üzere, iki sınıfa ayrılacaktır."

Yönetmelik yukarida yazdigimi söylüyor. Bu cümlede süneklik düzeyi yüksek kolon ve kirislerin olusturdugu cerceve sistemlerindeki kolon kiris birlesimlerinin iki sinifa ayrildigini söylüyor, bu birlesimleri tasarlarken sadece bu cerceve kirislerini dikkate almaliyiz demiyor. Yani bu madde yapidaki her kolon kiris birlesimi (yüksek sünek olmayan cercevelerin birlesimi gibi) icin gecerli degil anlami cikarilabilir bu maddeden. Ancak süneklik düzeyi yüksek cercevelerdeki kolon kiris birlesimlerini tasarlarken konsol kirisleri gözardi edebilirsiniz diye bir cikarim yapmak yanlis. TBDY 2018 7.5'in altinda hic bir yerde sadece bu cercevelerin kirislerini gözönüne almalisiniz anlami cikarilabilecek bir cümleye rastlamadim.

Teknik olarak da birisi bana bur birlesimlerde cerceve kirislerinin olusturdugu kuvvetleri gözönüne alirken neden konsol kirislerin olusturdugu kuvvetleri gözardi ettigimizi aciklayabilir mi? Ben bir mantigini bulamadim. Amac burada süneklik düzeyi yüksek cercevelerin birlesimlerini yeterli seviyede tasarlamak degil mi? Eger öyleyse bu birlesimlere kuvvet aktaran bir elemani neden gözardi ediyoruz? Ve aslinda neden gereginden daha zayif tasarliyoruz?

Örnek olarak bir yapidaki kenar kolon kiris birlesimine konsol kiris saplaniyor olsun. Yani üc tarafinda yüksek sünek cerceve kirisi, diger dördüncü tarafinda ise konsol kiris olan bir kolon-kiris birlesimi düsünün. TBDY 2018 7.5'e göre bizim bu birlesimi tasarlamamiz gerekiyor, kirislerin veya kolonlarin tasarimi bu madde altinda degil. Yani burada konsantre olmamiz gereken eleman birlesim bölgesi. Bu bölgeye üc tane cerceve kirisi yük aktariyor ancak konsol kiris aktarmiyor mu? Aktariyor. Ben bu birlesim bölgesini daha zayif tasarladigim durumda nasil sünek bir cerceve davranisini garanti etmis oluyorum? Yüksek sünek cerceve davranisi icin kolon-kiris birlesiminin kiris ve kolonlardan daha yüksek dayanima ve rijitlige sahip olmasi gerekiyor. E ben gerekli dayanimi bu birlesime yük aktaran bir elemani gözardi ederek azaltmadim mi?

Kisaca birisi bana yukaridaki örnekte konsol kirisi gözardi ederek nasil daha yüksek veya ayni güvenlik katsayisina sahip kolon-kiris birlesimi tasarladigimizi anlatabilir mi? Yerli veya yabanci makale, kitap vs atabilirsiniz tam olarak dedigim örnegi aciklayan.
 
Konsol kirişler Kolon kiriş kesme güvenliği kontrolünde işin içine katılmamalı, çünkü yapının yatay rijitliğine katkısı sıfırdır ( katkısı yoktur). Konsol kirişin kolon yüzende mesnette hesaplanan donatılar düşey yüklerden gelir. konsol kirişler kolonu kuşatılmış kolon yapmazlar ve işin içine katılmadığı zaman güvensiz tarafta kalmazsınız. Konsol kirişleri gözardı edince gereğinden zayıf tasarım yapmış olmazsınız.

yük aktaran bir elemanı gözardı ederek azaltmadim mi?
Azaltmadınız

@Oğuzcan HADİM beyin detaylı açıklamalarını alıntı: yazan yeri tıklayarak okuyabilirsiniz
Tüm konu ve verilen cevapları gözönüne alarak özet bir yazı paylaşmaya çalışacağım.


konsol elemanların akma durumuna geçmemesi gerektiğini söylüyorum. Akma durumuna geçmeyen konsolları bildiğimiz için bu elemanların akma durumuna göre önlem almak anlamlı olmayabilir.
 
Yönetmeliğin kolon kiriş birleşim bölgesi formülüne bakarsanız zaten kirişten aktarılan herhangi bir kuvvet yoktur formülün içinde. Kirişin sadece donatılarının toplam alanı vardır. Mantığı da "eğilme durumunda kiriş bu birleşim bölgesine en fazla bu kadar yatay kuvvet aktarabilir" gibidir çok kabaca. Konsol kirişler çerçeve gibi çalışmayacağı için zaten yatay (kendi eksenleri doğrultusunda) herhangi bir kuvvet uygulamazlar birleşime, ya da ihmal edilebilecek kadar küçüktür genelde. Bu sebeple dikkate alınmayabilirler, ama tabi her zaman olduğu gibi nadir de olsa istisnalar olabilir yapının durumuna göre...
 
@İsmail Hakkı BESLER

Öncelikle cevabiniz icin tesekkürler.

"çünkü yapının yatay rijitliğine katkısı sıfırdır ( katkısı yoktur)"

Yanal rijitlige olmayan katkisina hemfikirim ancak bu konuda yanal rijitlige olan/olmayan katkisinin bir rol oynadigini düsünmüyorum.

"konsol kirişler kolonu kuşatılmış kolon yapmazlar ve işin içine katılmadığı zaman daha güvensiz tarafta kalmazsınız"

Bu dediginiz argümana destek olarak atabileceginiz bir makale vs varsa bakarim, asagida yeterli oldugunu söyleyen bir alinti birakiyorum.

ACI 318-19 Commentary kismindan (R15.2) alinti:

"Tests of joints with extensions of beams with lengths at least equal to their depths have indicated similar joint shear strengths to those of joints with continuous beams. These findings suggest that extensions of beams and columns, when properly dimensioned and reinforced with longitudinal and transverse bars, provide effective confinement to the joint faces (Meinheit and Jirsa 1981)."

"kirişleri gözardı edince gereğinden zayıf tasarım yapmış olmazsınız.

yük aktaran bir elemanı gözardı ederek azaltmadim mi?
azaltmadınız."

Bu forumda da tavsiye olarak kurtarmayan birlesim hesaplarinda konsol kirisleri gözardi etmesi tavsiye ediliyor. Yani gözardi edildigi zaman kurtarmayan hesabin kurtardigi durumlar ile karsilasilmis olmali ki böyle bir tavsiye veriliyor. Zaten bu konuyu acmami saglayan yazida da bu tavsiye verilmisti. "Konsollari gözönüne alma" tusuna basinca hesabin kurtardigini söylüyordu yazan kisi baska bir hamle yapmadigi halde. Benim de yazimda bahsettigim durumlar bu durumlar.
 
@goose

öncelikle cevabiniz icin size de tesekkür ederim.

"Yönetmeliğin kolon kiriş birleşim bölgesi formülüne bakarsanız zaten kirişten aktarılan herhangi bir kuvvet yoktur formülün içinde. kirişin sadece donatılarının toplam alanı vardır. mantığı da "eğilme durumunda kiriş bu birleşim bölgesine en fazla bu kadar yatay kuvvet aktarabilir" gibidir çok kabaca."

Donatilarin akma durumuna ulastigi senaryoda bu kadar kuvvet uygulayabilir demek o madde. Ve o yatay kuvvetten dolayi olmasi gerekmiyor. Donatilar gayet de düsey yükler altinda akma durumuna gelebilir ve o birlesime kuvvet uygulayabilir. TBDY 2018'de de sadece yatay kuvvetler sonucu olusan kuvvetleri gözönüne alin diye bir madde hatirlamiyorum, varsa ve söylerseniz okurum.

"konsol kirişler çerçeve gibi çalışmayacağı için zaten yatay (kendi eksenleri doğrultusunda) herhangi bir kuvvet uygulamazlar birleşime, ya da ihmal edilebilecek kadar küçüktür genelde. bu sebeple dikkate alınmayabilirler, ama tabi her zaman olduğu gibi nadir de olsa istisnalar olabilir yapının durumuna göre..."

Konsollarda da depremin düsey bileseni ve diger düsey yükler sonucu momentler olusur ve bu yükler sonucu birlesimlere kuvvet aktarirlar. Sadece depremin yatay bilesenini düsünmemiz gerekmiyor.
 
Sizin sorunuz : Konsol kirişleri dikkate almalımıyız ise.
Cevap : konsol kirişleri dikkate almayın @statiker
Yok eğer soru bu değilse kısaca sorun cevap verelim.

Benim sorum o degil.

Benim sormak veya tartismak istedigim konu sizin verdiginiz cevap. Bu forumda da defalarca kurtarmayan birlesim hesabinda "konsol kirisleri gözönüne almayin" tavsiyesi verilmis, ancak bu tavsiye yanlis. Bunu diyorum. Konsol kirisler hesaba dahil edildiginde hesap kurtarmiyorsa ve konsol kiris gözönüne alinmayinca kurtariyorsa ve de hesaplarda gözardi edilirse nasil dogru bir tasarim oluyor bunu soruyorum. Yukarida yazdigim yazilarda da benim böyle bir tavsiyeye TBDY 2018'de veya baska bir yerde rastlamadigimi ve teknik olarak da yanlis oldugunu acikliyorum.
 
1672571070843.pngüstteki görselde S08 Kolonu 4 taraftan sarılmış, kenarlardaki s07 ve s12 kolonları ise sadece üç taraftan sarılmıştır.

Yukarida yazdigim yazilarda da benim böyle bir tavsiyeye TBDY 2018'de veya baska bir yerde rastlamadigimi ve teknik olarak da yanlis oldugunu acikliyorum.
Siz s7 kolonunu konsol kirişten dolayı 4 taraftan sarılı kabul ediyorsanız, zaten program bu seçimi kullanıcıya bırakmıştır.

ideyapı'nın her fırsatta dile getirdiği görüş şudur : Konsol kirişleri kuşatılmışlık şartında dikkate almayın.
(İdeyapı önerisi : Konsol ve basit kirişleri birleşim kesme güvenliği kontrolünde dikkate almayınız.)
İyi çalışmalar
Bu öneri birleşim kurtarsın diye değil, işin özü bunu gerektirdiği içindir.

1672570031103.png
Deprem Yönetmeliği kuşatılmış birleşimlere %70 daha fazla Kesme kuvveti taşıma hakkı verir.
Kuşatılmamış birleşimlerin kesme kapasiteleri daha düşüktür.
Dolayısıyla konsol kiriş var diye kolonu kuşatılmış sayarsanız o birleşimin sınır değerini arttırırsınız.

Bu linki görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol.
 
@İsmail Hakkı BESLER

"ideyapı'nın her fırsatta dile getirdiği görüş şudur : konsol kirişleri kuşatılmışlık şartında dikkate almayın.
(ideyapı önerisi : konsol ve basit kirişleri birleşim kesme güvenliği kontrolünde dikkate almayınız.)
iyi çalışmalar
bu öneri birleşim kurtarsın diye değil, işin özü bunu gerektirdiği içindir."

Ben de diyorum ki isin özünün bu oldugunu Türk mühendislerden ögrendim sadece, size de aci'den yukarida alinti yaptim. Sartlari saglayan kiris uzantilarinin kusatilmis birlesimlerin ulastigi dayanima ulastigini söylüyor o alinti ve bir makeleye alinti yapiyor. Yani daha güvenli olsun veya olmasin isin özü oldugunu teknik olarak aciklamanizi istiyorum. Aciklama zorunlugunuz yok ama su ana kadar yazdiklariniz teknik olarak aciklamiyor.

Kusatilmis birlesim sonucu o birlesimin dayanimini arttigi gibi ekstra yükü de beraberinde getiriyor bu konsol kirisler. Ve teorik olarak bakildigi zaman katkida bulundugu dayanim artisindan daha fazla ekstra yük yaratmasi mümkün. Bu bakimdan konsol kirisleri gözardi etmek her zaman güvenli tarafta birakan sonuclar dogurmuyor, dogurmadigi durumlarla karsilasanlarin yazilarina denk geldim. Bu kisiler tavsiye olarak "konsol kirisleri gözardi edin" diye tavsiye vermisler. Bu dogurmadigi durumlarda da sizin "isin özü" olarak verdiginiz tavsiye güvensiz tarafta kalan sonuclar doguruyor.

Eger ki konsol kirisin kusatilmis birlesim sartini ne olursa olsun saglayamayacagini iddia ediyorsaniz da yukarida dedigim gibi bu iddianiza bir kaynak rica ediyorum. Aksini belirten güvenilir bir kaynagi ben alintiladim.
 
Bu linki görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol.
Bu linki görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol.
Bu linki görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol.
idecad ile çözüm yaparken aci ve asce seçecerek çözüm yapın v11 ile bu olanak gelecek. O zamana kadar konsol kirişleri dikkate al seçeneğini işaretleyerek hesap yapın.
Ben de diyorum ki isin özünün bu oldugunu Türk mühendislerden ögrendim sadece
Biz türk mühendisleri olarak 2018 deprem Yönetmeliğine göre çözüm yapıyoruz.
 
idecad ile çözüm yaparken aci seçecerek çözüm yapın. Biz türk mühendisleri olarak 2018 deprem Yönetmeliğine göre çözüm yapıyoruz.

:)

ACI'yi argümanima kaynak olmasi acisindan gösterdim, daha hizli erisebilecegim bir kaynak bulamadim burada paylasma adina.

TBDY 2018'de de sizin dediginizi destekleyen hicbir madde veya cümleye denk gelmedim. TBDY 2018'e göre hesap yapsam da dediklerim gecerliligini koruyor.

Cevap vermek istemiyorsaniz daha fazla vermek zorunda degilsiniz. Konuyu acma nedenim cevap vermek isteyen kisilerle fikir alis-verisi yapmak istememdi. Belki bir noktayi gözden kaciriyorumdur diye actim konuyu. Birileri cikar ve gözden kacirdigim bir noktayi söyler belki. :)
 
Tbdy 2018 bu şekilde yapın dediği için bu şekilde yapıyoruz”

TBDY 2018'de de sizin dediginizi destekleyen hicbir madde veya cümleye denk gelmedim.
Konsol kirişler alınsın maddesine denk geldiniz mi? Konsol kirişler alınsın maddesi yok ama tbdy 2018 i sizin yorumladığınız gibi yorumlayanlar olduğu için idecad programını bu şekilde opsiyonel geliştirdik arkadaşlarla.

Ancak asce ve aci geliştirirken orada amerikan yönetmelik şartlarına uyduk.

Yarın arkadaşlar size çok detaylı açıklama yaparlar.
1 ocak tatil günü siz ideyapı yönetim kurulu başkanının size zaman ayırıp size verdiği yanıtla yetinin lütfen sayın @statiker
 
Cevap verdim:
Tbdy 2018 bu şekilde yapın dediği için bu şekilde yapıyoruz”
ama tbdy 2018 i sizin yorumladığınız gibi yorumlayanlar olduğu için idecad programını bu şekilde opsiyonel geliştirdik arkadaşlarla.

Ancak asce ve aci geliştirirken orada amerikan yönetmelik şartlarına uyduk.

Yarın arkadaşlar size detaylı açıklama yaparlar.
1 ocak tatil günü siz ideyapı yönetim kurulu başkanının size zaman ayırıp size verdiği yanıtla yetinin lütfen sayın @statiker

hahaha. Peki yarini beklerim. Lütfedip cevap verdiginiz icin de ayrica tesekkür ederim. :) Ancak sizin gibi bir ilahin bile cevaplari tatmin etmediyse, sanmiyorum ki yarin bana cevap verecek olan ölümlülerin cevaplari beni tatmin etsin.

"Yarın arkadaşlar size detaylı açıklama yaparlar."

Bu kadar iddiali konustugunuza göre umarim yarin bu dediginize teknik anlamda tatmin edici bir cevap verebilen cikar.

Tekrar etmem gerekirse de kimsenin bana bir cevap verme zorunlulugu yok. Ben tartismak isteyenlerle tartismak icin actim bu konuyu. Sizin veya calisanlarinizin bana cevap verme zorunlulugu yok, öyle bir beklentim de yok. Konuyu bu forumda acma nedenim de görebildigim kadariyla yapisal tasarim yapan mühendislerin en aktif kullandigi türk forumu burasi.
 
Detaylı Açıklamasını istediğiniz soru şu mu?

Kolon kiriş kesme güvenliği kontrolünde konsol kirişler niçin işin içine sokulmuyor?

Eğer sorunuz bu değil ise detaylı açıklama istediğiniz soruyu mümkün olan en kısa şekilde sorunuz lüffen.
 
7.5.1 ilk cümledeki ifade nedeniyle , konsol kirişlerin bu hesaba dahil edilmemesi gerektiğini düşünüyorum ve bu şekilde uyguluyorum.

7.4.1.1 deki cümlenin de bu konuda açıklayıcı hüküm olduğu düşünüyorum

1672594631585.png1672594261231.png
 
@Şükrü Şahin

cevabiniz icin tesekkürler.

7.4.1.1'in konuyla uzaktan veya yakindan bir alakasi yok. Oradaki cümlenin anlatmaya calistigi ise; o enkesit kosullarinin sadece kolonlarla birlikte cerceve olusturan kirisler icin gecerli oldugu.

7.5.1 maddesinin sadece cerceve kirislerini kapsadigini anlatmaya calistigini düsünmüyorum. Sizin de isaretlediginiz cümleyi aciklayacak olursam: "Süneklik düzeyi yüksek kolon ve kirislerin olusturdugu cerceve sistemlerinde kolon-kiris birlesimleri, ..."

Burada sadece cerceve kirisleri bu birlesimlerin hesabinda dikkate alinmalidir tarzi bir sey anlatmiyor. Anlattigi sey hangi birlesimlerin bu hesaba dahil oldugu. Bu birlesimler de sadece "süneklik düzeyi yüksek kolon ve kirislerin olusturdugu cerceve sistemlerindeki kolon-kiris birlesimleri". Bu birlesimlerdeki sadece su kirisleri dikkate almalisiniz tarzi bir cikarim yapmak türkce bakimindan dogru degil. Yönetmeligin anlatmaya calistigi da o degil. Bu cümleden cikarilabilecek görebildigim tek sonuc ise bu hesabin süneklik düzeyi yüksek olmayan cercevelerin birlesimlerinde uygulanmasina gerek olmadigi. Bundan daha fazlasi sadece mühendislerin zorlamasi ile yapilan bir cikarim ve ne türkce olarak ne de teknik bilgi bakimindan dogru degil.
 
Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (Tbdy-2018) Eğitim el kitabı "I.5.9.3. Kiriş-Kolon birleşimi" bölümündeki açıklamada
"Kiriş ve kolonların meydana getirdiği çerçeve sisteminin davranışlarının üst düzeyde olabilmesi için bunların birleşim bölgelerinin uygun şekilde tasarlanmış ve düzenlenmiş olması gerekir...." cümlesindeki altı çizili olan ifade sebebiyle
kolon kiriş birleşim kesme güvenliği kontrolünde konsol ve basit kirişlerin dikkate alınmasına gerek olmadığı önerisi yapılmıştır.

Siz aksi görüşte iseniz dikkate alarak çözüm yapabilirsiniz.

1672641029429.png
 
Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (Tbdy-2018) Eğitim el kitabı "I.5.9.3. Kiriş-Kolon birleşimi" bölümündeki açıklamada
"Kiriş ve kolonların meydana getirdiği çerçeve sisteminin davranışlarının üst düzeyde olabilmesi için bunların birleşim bölgelerinin uygun şekilde tasarlanmış ve düzenlenmiş olması gerekir...." cümlesindeki altı çizili olan ifade sebebiyle kolon kiriş birleşim kesme güvenliği kontrolünde konsol ve bait kirişlerin dikkate alınmasına gerek olmadığı önerisi yapılmıştır.

Aksi görüşte iseniz dikkate alarak çözüm yapabilirsiniz.

Ekli dosyayı görüntüle 30341

@Levent Özpak

cevabiniz icin tesekkür ederim.

Alintiladiginiz cümleden cikardiginiz anlam cikarilamaz. Süneklik düzeyi yüksek cercevelerin düzgün calismasi icin bu cercevelerin baglantilarinin düzgün tasarlanmasi gerektigini söylüyor. Burada sadece bu cerceve kirislerini dikkate almalisiniz demiyor. Cerceve baglantisina etkiyen bir yük var ve siz bu yükü gözardi etmeniz gerektigini savunuyorsunuz cünkü sizin anladiginiz kadariyla yönetmelik sadece cerceve kirisinden gelen yükleri gözönüne almanizi söylüyor? Bu size teknik anlamda mantikli geliyor mu? Deprem sirasinda bu cerceve birlesimine gelen ekstra yük, bu cercevenin düzgün bir sekilde calismasini önlemeyecek mi?

Benim bu soruyu sorma nedenim tasarimi nasil yapmam gerektigini ögrenmek degil. Benim bilgilerime göre yapilan bir yanlis var ve bunu neden yaptiginizi (genel oalrak Türk mühendisleri) merak ediyorum. Belki ben bir seyi gözden kaciriyorum, belki de Türkiye'de bu tasarim yanlis yapiliyor. Bu nedenle teknik bir tartisma yapmak istiyorum mühendisler ile ancak verilen bütün cevaplar yönetmelik veya baska kaynaktan yapilan alintilar. Ve her hangi teknik bir bilgi icermiyor. Kaldi ki yapilan alintilar dahi bana göre o anlama gelmiyor.

Benim ögrenmek istedigim teknik olarak konsol kirislerden gelen kuvvetlerin neden cerceve davranisini olumsuz yönde etkilemeyecegi ve nasil ezbere bir sekilde gözardi edebilecegimiz.
 
Geri
Üst