Statik Proje Tasarımı ve Karşılaşılan Sorunlar

[coskun3561]

Re: PROJE TASARIMI ve KARŞILAŞILAN SORUNLAR

projeyi ilk kullandığım günden beri böyle bir başlık arayıp bulamıyordum. Tecrübeli meslektaşlarımızın yorumlarını burda okumak benim için çok iyi oldu. Bende o bahsettiğiniz yeni mezun eline paket programı almış mühendis dediklerinizdenim. Çok araştırdık, bir proje bürosu bizi işe almadı, bizde proje yapmak istediğimiz için böyle bir yola başvurduk... Forumda sürekli olarak projelerimde kafama takılanları sorarak yanlışlarımı asgariye indirmeye çalışıyorum. Bu başlıkta da aklıma takılan birkaç sorunun yanıtını buldum. Yorumlarınıza devam ederseniz daha çok bilgi sahibi olabiliriz. Küçük bir ilçede olduğum için de bu tarz konulara vakıf mühendis bulmak zor. Sizleri takip edicem. Yorumlarınız için tekrardan teşekkürler, bu başlık aktif kalmalı, bende aklıma takılanların yanıtını burdan alabilirim sanırım.

 

[suatyy]

Re: PROJE TASARIMI ve KARŞILAŞILAN SORUNLAR

Sayın coşkun3561,
sormaktan çekinmeyin. Mühendislikte mezun olduktan sonra öğrenme süreci başlar. Alınan teorik bilgilerin ne işe yaradığı bu aşamadan sonra öğrenilir. İnşaat mühendisliği kompleks ve sorumluluğu yüksek bir konuya malesef 4 yıllık lisans eğitimi yetmiyor. Yüksek lisansı da herkesin yapma imkanı yok ve yapmanızın pratikte de bir getirisi olmadığından cazip değil. Yani bir tıptaki gibi uzmansınız diye kimse 1 tl fazla proje bedeli vermiyor. Tabi piyasada geçinme telaşından kendini geliştirmek ve öğrenmek imkanı kalmıyor.
Buradaki en ciddi tehlike bildiğini zannedip öğrenme yollarını kapatmaktır. Ben biliyorum derseniz artık kapıları kapatmışsınızdır ve öğrenemezsiniz. Benim sürekli şikayet ettiğim arkadaşlar işte bu tip yeni mezunlar. Soran ve meraklı yeni mezunlara herzaman bilgimiz çerçevesinde yardımcı olmaya çalışıyoruz.

 

[coskun3561]

Re: PROJE TASARIMI ve KARŞILAŞILAN SORUNLAR

Sayın coşkun3561,
sormaktan çekinmeyin. Mühendislikte mezun olduktan sonra öğrenme süreci başlar. Alınan teorik bilgilerin ne işe yaradığı bu aşamadan sonra öğrenilir. İnşaat mühendisliği kompleks ve sorumluluğu yüksek bir konuya malesef 4 yıllık lisans eğitimi yetmiyor. Yüksek lisansı da herkesin yapma imkanı yok ve yapmanızın pratikte de bir getirisi olmadığından cazip değil. Yani bir tıptaki gibi uzmansınız diye kimse 1 tl fazla proje bedeli vermiyor. Tabi piyasada geçinme telaşından kendini geliştirmek ve öğrenmek imkanı kalmıyor.
Buradaki en ciddi tehlike bildiğini zannedip öğrenme yollarını kapatmaktır. Ben biliyorum derseniz artık kapıları kapatmışsınızdır ve öğrenemezsiniz. Benim sürekli şikayet ettiğim arkadaşlar işte bu tip yeni mezunlar. Soran ve meraklı yeni mezunlara herzaman bilgimiz çerçevesinde yardımcı olmaya çalışıyoruz.

Teşekkürler, sizlerin yorumlarınızı takip ediyoruz.

 

[Mirza]

Re: PROJE TASARIMI ve KARŞILAŞILAN SORUNLAR

Merhaba Suat Bey;
Epeydir müsait olamadıgımdan foruma zaman ayıramıyordum, yorumları ancak okuyabildim...
dediklerinizden bazı pasajları alıntı yaparak yazmaya çalışacagım...

"...Asmolen döşeme kirişi zaten sünek sayılamaz..." neye göre karar veriyoruz, süneklik ifadesi sadece kesitle alakalı bir durum mu? donatı oranları, sargılama donatıları daha belirgin parametreler degil mi? tanım olarak süneklik; "bir malzeme, bir kesit, bir elemanın yada bir yapının taşıma gücünde önemli bir azalma olmadan deformasyon yapabilmesi ve tekrarlı yükler etkisinde enerji tüketebilme özelliğidir"(Adem DOĞAGÜN) tanım buysa şayet, tek basına kesitin ataletine bakılarak sünek sayılmaz denebilir mi? zira yapı performansı belirlemede elemanlar icin etki/kapasite (r) oranları tanımlanır, bu da her eleman icin ayrı bir tasıyıcı sistem davranıs katsayısı manasına gelir ve burdan da dene bilir ki her kesitin belli bir sünekligi vardır, ancak bu süneklik her kesitte yada her elemanda aynı sayılmaz, bazı elemanlarda düşük iken bazı elemanlarda yüksek olabilir... (perde ile kolon kıyası gibi)

"...25 cm den 8 cm paspayını çıkarır mısınız ne kalıyor kolon olarak elimize? 17 cm. Sizce yeterli mi?.." kesitin betonarme hesabı yapılırken faydalı yükseklik dikkate alınır (d), 25 cm kesitte 4 cm paspayı düserseniz faydalı yükseklik (betonarme hesaba katılan yükseklik) 21 cm eder. yeterli mi? sorusuna gelince, üzerine gelen N, V, M ne kadar? kolon net yüksekligi nekadardır? kullanılan malzeme (beton, çelik) sınıfları nelerdir?... bu sorulara göre yeterli olup olmadıklarını hesaplayarak söyleyebilirim ancak...

"...istisnasız her kirişte gövde demiri kullandım..." tecrübelerinize istinaden yaptıgınızı düşünüyorum ve ilginc de buluyorum acıkcası, yönetmeliklerde yada kitaplarda rastlayamadıgımız ne gibi bir sorunla karsılastınız da böyle bir şey yaptınız gerçekten şaşırtıcı, ayrıca birsey ögrenmek istiyorum ; alın kirişlerinde de kullandınız mı? ne gibi bir faydası ola ki?

"...Ancak şunu unutmayalım ülkemizde inşaat mühendisliğinde uzmanlık ayrımı yoktur. 30 yıl karayolunda çalışmış bir mühendis gelip ertesi gün statik proje yapabilir. Malesef mühendislerimizde hiçbir yeterliliğe bakılmadan sonsuz yetki var. Yönetmelikler bu türlü ciddi hataları önlemeye çalışır...." bu konuda kesinlikle haklısınız, katılıyorum... ancak sorunun mevzuatta degil de üniversetilerden kaynaklandıgını düsünüyorum, ihtisaslaşmanın yaygınlasması, üniversitelerin son senesinde ya da son iki senesinde branş secimin olması ve ona göre agırlastırılmıs ders programlarının uygulanmasının bu sorunu çözmede büyük katkı saglayacagı kanısındayım. zira İnşaat mühendisleri Odasının bi aralar yetkin Mühendislik kavramını ortaya atması gibi alt yapısı hazır olmayan hezeyanlara imza atılır...

"...Bu sıraladığınız konuların tamamı yönetmelikte yazmayan yada net olarak yazılı olmayan ancak piyasada acemi mühendisler tarafından sıkça yapılan ciddi sonuçlar doğuracak hataları minimuma indirmek için hazırlanmıştır..." bina iclerinde konsol yapılmasından kacınılmış ibaresi var, ve bir örnek vereyim, bir Üniversite Profesörü bu maddeyi ihlal eden bir projeye imza atmıştır. sunumunu yaptıgı zaman piyasadaki inşaat mühendisleri çok şaşırmışlardı ancak teorik olarak da pratik olarak da anlatmıştı. (o hocamız acemi bir mühendis derseniz o başka) ki aynı projede mesnet oluşturmadan kesiti degisen kiriş, ve kesit degisim noktasında kirişe binen bir kolon yapılmıştı. ve gösterdigi fotgraflar da teorik yada proje uzerinde degildi, uygulamadan fotograflar, betonu dökülmüş kalıpları alınmış hali....

"..."Düsey tasıyıcı elemanlarda ani rijitlik degisimi (herhangi bir kattan itibaren perdenin üst katlarda kolonlara dönüsmesi gibi) olusturulmasından kaçınılmıs. (Her ne kadar hesap sonucunda kesitler yeterli gözüküyorsa da)"....... Yapsat binalarına bir bakın pek çoğunda döşeme üstüne oturmuş konsollarda ciddi çatlaklar vardır. Bu sebeple yazılmıştır. Yeterli tecrübede mühendis olmadığından dayatmaya gidilmiştir haklısınız ama keşke tüm mühendislerimiz kendileri bu sorunu görüp dayatsalar bu sorunlar olmasa..." gerek yurt icinde gerekse uluslararası düzeyde bu şekilde hazırlanmış projeler bilirim, kolon ve/veya perdelerin kesitlerinin degistigine örnek.. konu belki uluslararası degil de şöyle sorayım; binanın en üst katındasınız merdiven evini tasarlayacaksınız, en üst kata kadar 30/250 boyutlarında perdeleriniz var, sadece merdiven evi icin bu perdelerin uc bölgelerini birer kolon gibi teskil ederek cıkmazmısınız ? yada bu savunulan, Yapı Denetim Proje İnceleme Cetveli buna izin vermemekte haklı mı ?

...İyi bir mühendis tarafından tasarlanmış hiç biryapı dan korkmamak gerekir ancak etrafınıza bir bakın deprem yönetmeliğini sonuna kadar okuyabilen kaç mühendis var. Bu arada deprem yönetmeliğini okuyabilmek için yüksek lisans dersleri olan yapı dinamiği, sonlu elemanlar, elastisite teorisi, ve deprem dinamiği vb. dersleri almış olmak gerektiğini hatırlatmak istiyorum... dediginiz dersleri almadım ama deprem yönetmeligini okurken cok fazla zorluk cektigimi düşünmüyorum. yazım itibariyle o formülden üç sayfa öncesine beş sayfa sonrasına sayfa karıstırmak

"...Tek katlı da olsa bu şekilde hataya düşmeyelim. Erzincan ve Düzce depremlerinde yıkılan çok sayıda tek katlı veya iki katlı yapı vardır..." yıkılan yapıların beton sonuclarını inceleme fırsatınız oldu mu bilmiyorum ama mühendislik yapıları degildi yıkılanların çoğu, ustaların yada vatandaşın iki tuglayı briketi üstüste koyarak her kolona 6 adet demir atarak yaparak yaptıkları yapılardı... ki bu yapılara betonarme yapı da denmez, Ugur Hocanın tabiriyle "...betonla demiri corba edip tablaya dökmek denir..." zira betonarme yapıda bir nizam vardır, belli donatı çapı , belli sayıda belli aralıklarda, belirli bir kesitte dizilir ve sonra sınıflandırılmış bir beton belirli bir kurala göre dökülür... ben size 7 katlı yıkılmış yapıyı da söyleyeyim projesindeki boyutlar seçilmiş ancak beton kalitesi, donatıların gelişigüzel yerleştirilmesi ve betonun yerine hatalı yerleştirilmesinden dolayı yapı, daha işletme yükleri yüklenmeden göçmüştür. ordaki kolon boyutları 35/80 , 30/70 gibi boyutlardaydı kısmen perde de vardı yapıda...

"...Sadece bir örnek daha vereyim kesme kuvveti dayanımı Vr hesaplanırken beton katkısı için bir Vc katsayısı vardır. Bu katsayının farklı değerleri için TS 500 de, TDY ye bakınız der. TDY ye gidersiniz ilgili noktada bu katsayının farklı değerleri için TS 500 e bakınız der. İki yönetmelik arasında gider gelirsiniz. Bu durumda ne yaparsınız? Yok diye bu katsayıyı almaz mısınız? Tabiki hayır. Bu durumda hangi katsayı sizi güvenli tarafta bırakıyorsa onu alırsınız..." bahsettiginiz Vc ile ilgili yönetmelikte muglak bir ifadeye rastlayamadım, Deprem Yönetmeliginde; kiriş sarılma bölgelerinde, sadece deprem yüklemesinden olusan kesme kuvveti , depremli durumda olusan kesme kuvvetinin yarısından büyükse Vc iptal yerine sadece etriyelerle kesme kuvvetini karsılayın diyor.. TS 500 ise bu maddeye atıf yapmıştır sadece "deprem durumunda Vc hesabı icin DBYBHY2007'ye bakınız diyor...

"...Mühendislikte mezun olduktan sonra öğrenme süreci başlar. Alınan teorik bilgilerin ne işe yaradığı bu aşamadan sonra öğrenilir. İnşaat mühendisliği kompleks ve sorumluluğu yüksek bir konuya malesef 4 yıllık lisans eğitimi yetmiyor. Yüksek lisansı da herkesin yapma imkanı yok ve yapmanızın pratikte de bir getirisi olmadığından cazip değil. Yani bir tıptaki gibi uzmansınız diye kimse 1 tl fazla proje bedeli vermiyor. Tabi piyasada geçinme telaşından kendini geliştirmek ve öğrenmek imkanı kalmıyor..." kesinlikle katılıyorum, bir hocam şunu demişti "mühendisin iki temel sorunu var; 1. rijitlik, 2. maaş"

Suat Bey; tüm yazılanlar konusulanlar aslında sormak istediklerim degildi, bu konulara belki baska bir platformda daha detaylı bir şekilde girilebilir.
benim ögrenmek istedigim, hukuki baglayacılıgı acısından "Yapı Denetim Yönetmeligi Betonarme-Statik Proje İnceleme Cetveli" .... siz denetimci degilsiniz anladıgım kadarıyla tasraımcısınız. bir tasarımcı projesinde iki kat birden tasıyan bir kolon yaparsa veya bir perdede kesit kücültmesi yaparsa (merdiven evi) denetim mekanizması ne yapıyor bu durumda, denetim mekanizması kabul ederse bu projeyi bayındırlık ne yapıyor? tek ögrenmek istedigim bu gibi şeylerdi... yoksa deprem ve ts 500 gibi standartlara göre proje tasarımı, süneklik, rijitlik, gibi kavramları tartısmak, uygulamada çözümler bulmak.... v.s gibi şeyleri tartısmak degil niyetim, elbetteki konusulması gerekli tartısılmalı ancak baska bir baslık altında olmasını beklerdim...
tecrübelerinizi paylaştıgınız ve yorumlarınız icin teşekkür ederim...

iyi çalışmalar, saygılar...

 

[suatyy]

Re: PROJE TASARIMI ve KARŞILAŞILAN SORUNLAR

Merhaba Sayın Mirza,
Konu biraz uzun bu sebeple parça parça cevap vereceğim.
"...Asmolen döşeme kirişi zaten sünek sayılamaz..."[/i] neye göre karar veriyoruz, süneklik ifadesi sadece kesitle alakalı bir durum mu? donatı oranları, sargılama donatıları daha belirgin parametreler degil mi? tanım olarak süneklik; "bir malzeme, bir kesit, bir elemanın yada bir yapının taşıma gücünde önemli bir azalma olmadan deformasyon yapabilmesi ve tekrarlı yükler etkisinde enerji tüketebilme özelliğidir"(Adem DOĞAGÜN) tanım buysa şayet, tek basına kesitin ataletine bakılarak sünek sayılmaz denebilir mi? zira yapı performansı belirlemede elemanlar icin etki/kapasite (r) oranları tanımlanır, bu da her eleman icin ayrı bir tasıyıcı sistem davranıs katsayısı manasına gelir ve burdan da dene bilir ki her kesitin belli bir sünekligi vardır, ancak bu süneklik her kesitte yada her elemanda aynı sayılmaz, bazı elemanlarda düşük iken bazı elemanlarda yüksek olabilir... (perde ile kolon kıyası gibi)[/i][/i]

TDY nin tasarım bölümünde yani ilk 6 bölümünde süneklik düzeyi yapı sistemi ve bölüm 3.3, 3.4, 3.5 ve 3.6 da ifade edilen şartların yerine gelip gelmemesi ile tanımlanır. Bahsettiğiniz yapı performansı ise 7 bölümde ifade bulur ve burada elemanların tek tek sünek olması istenir. Herhangi bir elemanın gevrek çıkmasına müsade edilmez ve güçlendirilmesi istenir. Süneklik ise Ve<Vr ile kontrol edilir eleman bazında. Bahsettiğiniz r(etki/artık kapasite) eleman bazında tek tek kontrol edilir limit değere göre ve bu değerlendirmede etki hesaplanırken yapı geneli için yapı davranış katsayısı R=1 alınır ve bu analizden bulunan etki moment değerleri tüm elemanlar için kullanılır. Yani her eleman için ayrı bir taşıyıcı sistem davranış katsayısı yoktur. Böyle bir anlama sebep olacak bir hesaplama da yoktur. Tek bir R kullanılır tüm yapı için.
Asmolen döşemeli yapıdan kasıt tek başına asmolen döşeme kirişi değildir. Asmolen döşeme kirişini kısmi olarak sünek bir yapıda pek çok defa ben de kullandım ve yine forumda kapalı konsollardaki kolonları bağlamak için bir arkadaşa da önerdim. Burada kastedilen TDY madde 2.5.1.4 de ifade bulan yapılardır. Tamamı asmolen döşeme kirişlerinden oluşan yapı ağır ve deplasman kapasitesi düşüktür. Sünek yapmak mümkün değilmi dir? mümkündür ancak! Yukarıda bahsettiğim yönetmelik bölümlerinin şartlarını tamamı asmolen bir yapıda gerçekleştirmek zordur. Pekçok arkadaşımız da bu uyarıları dikkate almadan bu tür yapıları deprem bölgelerinde kullanmaktadırlar. Özellikle madde 3.5 ve 0.4lb hatalarını dikkate almadan yapıyı sünek saymaktadırlar. Tüm bu maddeleri tek tek sağlarım diyorsanız bir diyeceğim yok ama benim önerim, asmolen yapıları yüksek sünek perdelerle kullanmanız ve alfa c' 0.75 tan aşağı düşürmemeniz bu tür yapılarda. Bu yönetmelikte yazmaz ama yönetmelik tüm detayların yerinde birebir uygulandığını ve usta hatalarının olmayacağını varsayar.

 

[suatyy]

Re: PROJE TASARIMI ve KARŞILAŞILAN SORUNLAR

"""""...25 cm den 8 cm paspayını çıkarır mısınız ne kalıyor kolon olarak elimize? 17 cm. Sizce yeterli mi?.." kesitin betonarme hesabı yapılırken faydalı yükseklik dikkate alınır (d), 25 cm kesitte 4 cm paspayı düserseniz faydalı yükseklik (betonarme hesaba katılan yükseklik) 21 cm eder. yeterli mi? sorusuna gelince, üzerine gelen N, V, M ne kadar? kolon net yüksekligi nekadardır? kullanılan malzeme (beton, çelik) sınıfları nelerdir?... bu sorulara göre yeterli olup olmadıklarını hesaplayarak söyleyebilirim ancak... """

Kolonlarda moment yanında eksenel yükte etkendir ve etkileşim diyagramlarında görüleceği gibi moment kapasitesini de etkiler. Eksenel yük altındaki kolonun etkili alanı (her ne kadar formülasyonda Ac alınsa da ) sargılanmış beton alanıdır. Sargılamanın kapasiteye etkisi betonarme kitaplarında bulunabilir. Burada bahsedilen 17 cm sargılanmış etriyesi olan bir kolonun 25 lik kolon sayılıp sayılamayacağı. Ben bu kolonun ancak 20 lik kolon kapasitesi vereceğini söylüyorum yoksa hiçbir kapasitesi olmadığını söylemiyorum. elbette bir kapasitesi var ancak bu kendimizi kandırmak olur ben 25 lik kolon koydum yönetmeliği sağladım diye.
Bu arguman 25 lik kolonun sakıncalarının sadece bir tanesi. Kolon kiriş birleşimi plan detayları basarız kolon donatılarının kiriş donatılarını sardığını göstermek için. Peki 17 cm etriyesi olan bir kolonun içine girmesi için kiriş etriyesini ne yapmak gerekir? 14 veya 13 cm mi? 14 cm etriyesi olan bir kiriş sizce 25 lik olabilir mi?
16 cm den yüksek kolona zayıf taraftan bağlanan kiriş donatısı diğer yönde devam etmiyorsa yatayda 0,4 lb yi nasıl sağlayacak?
Burada bunları saymaya devam etmek isterim ama cevaplayacak daha pek çok sorunuz var. Birde merak ettiğim konu neden 25 lik gibi riskli bir kolon ölçüsünde bu kadar ısrarcı olmanız! ortalama kolonları 25/60 olan bir dairenin kolonlarını 30/60 yapmanızın bir dairedeki maliyeti 1 m3 betondur 85 TL. peki bunun yatay taşıma kapasitesine katkısı? % 70. Bence bir kez daha düşünün.

 

[suatyy]

Re: PROJE TASARIMI ve KARŞILAŞILAN SORUNLAR

""""...istisnasız her kirişte gövde demiri kullandım..." tecrübelerinize istinaden yaptıgınızı düşünüyorum ve ilginc de buluyorum acıkcası, yönetmeliklerde yada kitaplarda rastlayamadıgımız ne gibi bir sorunla karsılastınız da böyle bir şey yaptınız gerçekten şaşırtıcı, ayrıca birsey ögrenmek istiyorum ; alın kirişlerinde de kullandınız mı? ne gibi bir faydası ola ki?""""

1989 ta ODTÜ den mezun olurken bir hocamız hiç unutmadığım ama burada da tamamını yazamayacağım (yanlış anlaşılabilir kendi üzerine alınarak) bir söz söylemişti. "Yönetmeliklerin (özellikle o tarihteki) yetersiz olduğunu ve sorun, öğrenin, tecrübe kazanın ve sonrada yorum yapın. yönetmelikler kör insanların çukura düşmemeleri için yapılmıştır, siz gözünüzü açın çukura düşmeyin ama yürümekle yetinmeyin koşun" anlamına gelen bir sözdü.
Gövde donatısı burulma için konur. Bir yapıda burulma olmayan kaç kiriş vardır sizce? Alın kirişinden kastınız kapalı çıkmanın ucundaki kiriş ise dikkat! ciddi burulma taşırd tek yönlü taşıdığı döşeme sebebiyle. Burulma hesapları da en ciddi İdestatikte yapılmaktadır gerçek üç boyutlu analizi sebebiyle. Diğer bazı proğramlarda burulma hesapları yaptığını söylerler ama moment diyagramlerını incelediğimde gerçekte yapmadıklarını görüyorum. Burulma ve kesme gevrek kırılma türüdür ve daha tehlikelidir. Yönetmelik dışı tek yaptığım da bunlar değil, 1998 öncesi 20 lik kolon yapılabiliyordu ama ben hiç yapmadım. Deprem perdesi hemen hiç kullanılmazdı ben çokca kullandım. Ama şimdi bu yapılar 2007 yönetmeliklerini dahi karşılıyorlar. Size de tavsiye ederim. Ne gibi bir sorun gördüğüme gelince Erzincan, Dinar, Merzifon, 1999 büyük depremi gibi tüm ciddi depremlerin sonrasında oları gezdim ve oralarda gördüm bu sorunları.

 

[suatyy]

Re: PROJE TASARIMI ve KARŞILAŞILAN SORUNLAR

Bugünlük bu kadar yarın devam edeceğim

 

[suatyy]

Re: PROJE TASARIMI ve KARŞILAŞILAN SORUNLAR

"""""...Ancak şunu unutmayalım ülkemizde inşaat mühendisliğinde uzmanlık ayrımı yoktur. 30 yıl karayolunda çalışmış bir mühendis gelip ertesi gün statik proje yapabilir. Malesef mühendislerimizde hiçbir yeterliliğe bakılmadan sonsuz yetki var. Yönetmelikler bu türlü ciddi hataları önlemeye çalışır...." bu konuda kesinlikle haklısınız, katılıyorum... ancak sorunun mevzuatta degil de üniversetilerden kaynaklandıgını düsünüyorum, ihtisaslaşmanın yaygınlasması, üniversitelerin son senesinde ya da son iki senesinde branş secimin olması ve ona göre agırlastırılmıs ders programlarının uygulanmasının bu sorunu çözmede büyük katkı saglayacagı kanısındayım. zira İnşaat mühendisleri Odasının bi aralar yetkin Mühendislik kavramını ortaya atması gibi alt yapısı hazır olmayan hezeyanlara imza atılır...""""""

İnşaat mühendisliği gibi çok geniş kapsamlı ve sorumluluğu yüksek tecrübe isteyen bir meslek 4 yılda dünyanın heryerinde olduğu gibi Türkiyede de öğretilemez. Üniversitede pratiğe yönelik eğitime ağırlık verildiğinde bu defa teori eksik kalır. Teorinin öğrenilebileceği yegane yer üniversitedir. Pratik uygulamalı olarak ancak öğrenilebiliyor. Buda göstermelik stajlarla olamıyor malesef çünkü o aşamada öğrenci henüz yeterli teori almamıştır ve aldığı teorinin nasıl kullanılacağını bilememektedir.
Mezuniyetten sonra şanslı ise ve maaşa değilde iyi yetişebileceği firmalara yönelirse iyi bir mühendis tabi yetiştiği konuda iyi bir mühendis yetişebilmektedir. Bu o kadar geniş bir konu ki sadece yapı, malzeme vs branşlar da yeterli gelmiyor. Yapı da çelik apayrı bir uzmanlık, yüksek yapılar farklı bir uzmanlık, su yapıları ayrı bir uzmanlık, köprü, tünel vb ayrı birer uzmanlık, yeraltı yapıları vs saymakla bitmez. Bunların hangi birini 4 yılda öğreteceksiniz. Sadece fikir sahibi olmak amaçlı bilgi alınabiliyor bu sürede. Çözüm mühendisin yeterli bir yetişme süresince çalışma imkanını verecek ve bu süreçte de yeterli geçinme imkanı verecek bir yetkin mühendislik yasasıdır. Diyeceksiniz ki o zaman bu süreçte maaaşa mı talim edecek. inanın bu durumda herkesin imza yetkisi olmadığından mühendislik bu kadar ucuz olmayacak ve çalışan herkes hakkını alacak. Gelişmiş ülkelerde sistem budur.

 

[suatyy]

Re: PROJE TASARIMI ve KARŞILAŞILAN SORUNLAR

"...Bu sıraladığınız konuların tamamı yönetmelikte yazmayan yada net olarak yazılı olmayan ancak piyasada acemi mühendisler tarafından sıkça yapılan ciddi sonuçlar doğuracak hataları minimuma indirmek için hazırlanmıştır..." bina iclerinde konsol yapılmasından kacınılmış ibaresi var, ve bir örnek vereyim, bir Üniversite Profesörü bu maddeyi ihlal eden bir projeye imza atmıştır. sunumunu yaptıgı zaman piyasadaki inşaat mühendisleri çok şaşırmışlardı ancak teorik olarak da pratik olarak da anlatmıştı. (o hocamız acemi bir mühendis derseniz o başka) ki aynı projede mesnet oluşturmadan kesiti degisen kiriş, ve kesit degisim noktasında kirişe binen bir kolon yapılmıştı. ve gösterdigi fotgraflar da teorik yada proje uzerinde degildi, uygulamadan fotograflar, betonu dökülmüş kalıpları alınmış hali....

Konuyu tam bilmeden bu konuda yorum yapmam doğru olmaz ancak hocamızın gerekli hesap ve önlemleri alarak bunu yaptığını varsayıyorum. Yönetmeliğe uymaması bir konunun yanlış olduğunu göstermez. Yönetmelik daha önce de bahsettiğim gibi konuyu yeterli bilmeyen insanların hata yapmalarını önler. Mimar Sinan'ın hiç bir yapısı şu anki yönetmeliklerle yapılamaz. Yönetmelik izin vermez bu yapılara. Bu durumda Mimar Sinan'ın tüm eserleri yanlış mı diyeceğiz. Bizim yapılarımızın ekonomik ömrü 50 yıldır ancak Sinan'ın eserleri yüzlerce yıldır kendini kanıtladı. Mihrimah Hatun Caminin yanal destek kubbeleri yoktur ve sadece 55 cm lik bir kemer kiriş ile taşımıştır koca kubbeyi. (Erhan Karaesmen Hocamız bunu kitaplarında detayı ile anlatır). Sinan yaptı diye şimdi biz de bunu yapmaya kalkarsak yapı tepemize çöker çünkü o tasarımı ve hisleri ile yaptığı dengeyi biz bulamayabiliriz. İşte yönetmelik herkesin Sinan olamayacağını kabul ettiği için bunlara izin vermez.
Tabi yönetmeliği yazanlar da Sinan olmadığından pek çok hata ile doludur aynı zamanda.

 

[suatyy]

Re: PROJE TASARIMI ve KARŞILAŞILAN SORUNLAR

"""""""..."Düsey tasıyıcı elemanlarda ani rijitlik degisimi (herhangi bir kattan itibaren perdenin üst katlarda kolonlara dönüsmesi gibi) olusturulmasından kaçınılmıs. (Her ne kadar hesap sonucunda kesitler yeterli gözüküyorsa da)"....... Yapsat binalarına bir bakın pek çoğunda döşeme üstüne oturmuş konsollarda ciddi çatlaklar vardır. Bu sebeple yazılmıştır. Yeterli tecrübede mühendis olmadığından dayatmaya gidilmiştir haklısınız ama keşke tüm mühendislerimiz kendileri bu sorunu görüp dayatsalar bu sorunlar olmasa..." gerek yurt icinde gerekse uluslararası düzeyde bu şekilde hazırlanmış projeler bilirim, kolon ve/veya perdelerin kesitlerinin degistigine örnek.. konu belki uluslararası degil de şöyle sorayım; binanın en üst katındasınız merdiven evini tasarlayacaksınız, en üst kata kadar 30/250 boyutlarında perdeleriniz var, sadece merdiven evi icin bu perdelerin uc bölgelerini birer kolon gibi teskil ederek cıkmazmısınız ? yada bu savunulan, Yapı Denetim Proje İnceleme Cetveli buna izin vermemekte haklı mı ?"""""""""""

Bu formdaki bazı maddeler zorunluluk halinde sunulurken bazı maddeler tavsiye niteliğinde ve dikkat edilmesine yöneliktir. Bu da bu tarzda bir maddedir. 'Kaçınılmıştır'. Çatı katında söylediğiniz konuyu yapmanıza kimse birşey demez ancak zemin katta yaparsanız bunu büyük hata yapmış olursunuz bu bana da gelse elimden gelirse engellerim her ne kadar hesapla kanıtlanmış olsa da.

 

[suatyy]

Re: PROJE TASARIMI ve KARŞILAŞILAN SORUNLAR

'''''''''''...İyi bir mühendis tarafından tasarlanmış hiç biryapı dan korkmamak gerekir ancak etrafınıza bir bakın deprem yönetmeliğini sonuna kadar okuyabilen kaç mühendis var. Bu arada deprem yönetmeliğini okuyabilmek için yüksek lisans dersleri olan yapı dinamiği, sonlu elemanlar, elastisite teorisi, ve deprem dinamiği vb. dersleri almış olmak gerektiğini hatırlatmak istiyorum... dediginiz dersleri almadım ama deprem yönetmeligini okurken cok fazla zorluk cektigimi düşünmüyorum. yazım itibariyle o formülden üç sayfa öncesine beş sayfa sonrasına sayfa karıstırmak ''''''''''

Sizin adınıza sevindim, Tebrik ederim...

'''''''''"...Tek katlı da olsa bu şekilde hataya düşmeyelim. Erzincan ve Düzce depremlerinde yıkılan çok sayıda tek katlı veya iki katlı yapı vardır..." yıkılan yapıların beton sonuclarını inceleme fırsatınız oldu mu bilmiyorum ama mühendislik yapıları degildi yıkılanların çoğu, ustaların yada vatandaşın iki tuglayı briketi üstüste koyarak her kolona 6 adet demir atarak yaparak yaptıkları yapılardı... ki bu yapılara betonarme yapı da denmez, Ugur Hocanın tabiriyle "...betonla demiri corba edip tablaya dökmek denir..." zira betonarme yapıda bir nizam vardır, belli donatı çapı , belli sayıda belli aralıklarda, belirli bir kesitte dizilir ve sonra sınıflandırılmış bir beton belirli bir kurala göre dökülür... ben size 7 katlı yıkılmış yapıyı da söyleyeyim projesindeki boyutlar seçilmiş ancak beton kalitesi, donatıların gelişigüzel yerleştirilmesi ve betonun yerine hatalı yerleştirilmesinden dolayı yapı, daha işletme yükleri yüklenmeden göçmüştür. ordaki kolon boyutları 35/80 , 30/70 gibi boyutlardaydı kısmen perde de vardı yapıda...""""""""


Çok sayıda mühendislik yapısı da vardı. Pekçok seminerde hatalı projeler gösterildi ve anlatıldı. Yıkılan resmi yapılar, bariz proje hatasından hasar görenler, projesi iyi olmasına rağmen işçilik ve malzemeden hasar görenler vb. bunların tamamı mühendislik konuları zaten. İşini iyi yapmayan mühendislerin eserleridir. (Vatandaşın kendi kendine yaptıkları zaten konumuz değil.)


"""""""...Sadece bir örnek daha vereyim kesme kuvveti dayanımı Vr hesaplanırken beton katkısı için bir Vc katsayısı vardır. Bu katsayının farklı değerleri için TS 500 de, TDY ye bakınız der. TDY ye gidersiniz ilgili noktada bu katsayının farklı değerleri için TS 500 e bakınız der. İki yönetmelik arasında gider gelirsiniz. Bu durumda ne yaparsınız? Yok diye bu katsayıyı almaz mısınız? Tabiki hayır. Bu durumda hangi katsayı sizi güvenli tarafta bırakıyorsa onu alırsınız..." bahsettiginiz Vc ile ilgili yönetmelikte muglak bir ifadeye rastlayamadım, Deprem Yönetmeliginde; kiriş sarılma bölgelerinde, sadece deprem yüklemesinden olusan kesme kuvveti , depremli durumda olusan kesme kuvvetinin yarısından büyükse Vc iptal yerine sadece etriyelerle kesme kuvvetini karsılayın diyor.. TS 500 ise bu maddeye atıf yapmıştır sadece "deprem durumunda Vc hesabı icin DBYBHY2007'ye bakınız diyor...""""""

TS 500 ve TDY arasında gidin gelin bulabileceğiniz iki rakam vardır. 0 ve 0.8 Peki ara değerleri nereden bulacağız? Örnek veriyorum deprem zorlanması yönetmeliğin öngördüğü oranda değil ama ben betona güvenmediğimden 0.5 aldığım olmuştur.


''''''''''"...Mühendislikte mezun olduktan sonra öğrenme süreci başlar. Alınan teorik bilgilerin ne işe yaradığı bu aşamadan sonra öğrenilir. İnşaat mühendisliği kompleks ve sorumluluğu yüksek bir konuya malesef 4 yıllık lisans eğitimi yetmiyor. Yüksek lisansı da herkesin yapma imkanı yok ve yapmanızın pratikte de bir getirisi olmadığından cazip değil. Yani bir tıptaki gibi uzmansınız diye kimse 1 tl fazla proje bedeli vermiyor. Tabi piyasada geçinme telaşından kendini geliştirmek ve öğrenmek imkanı kalmıyor..." kesinlikle katılıyorum, bir hocam şunu demişti "mühendisin iki temel sorunu var; 1. rijitlik, 2. maaş" """""""

Burada aynı fikirdeyiz.

"""""""Suat Bey; tüm yazılanlar konusulanlar aslında sormak istediklerim degildi, bu konulara belki baska bir platformda daha detaylı bir şekilde girilebilir.
benim ögrenmek istedigim, hukuki baglayacılıgı acısından "Yapı Denetim Yönetmeligi Betonarme-Statik Proje İnceleme Cetveli" .... siz denetimci degilsiniz anladıgım kadarıyla tasraımcısınız. bir tasarımcı projesinde iki kat birden tasıyan bir kolon yaparsa veya bir perdede kesit kücültmesi yaparsa (merdiven evi) denetim mekanizması ne yapıyor bu durumda, denetim mekanizması kabul ederse bu projeyi bayındırlık ne yapıyor? tek ögrenmek istedigim bu gibi şeylerdi... yoksa deprem ve ts 500 gibi standartlara göre proje tasarımı, süneklik, rijitlik, gibi kavramları tartısmak, uygulamada çözümler bulmak.... v.s gibi şeyleri tartısmak degil niyetim, elbetteki konusulması gerekli tartısılmalı ancak baska bir baslık altında olmasını beklerdim...
tecrübelerinizi paylaştıgınız ve yorumlarınız icin teşekkür ederim...""""""

Bence bu son bahsettikleriniz asıl önemli konular yoksa başkalarının ne yaptığı idarelerin nasıl davrandığı düzeltilebilecek konular. Bu formdaki hatalı noktaları gerekli yerlerle görüşüp izah ederek zaten elimine ettik kendi bölgemizde. Örnek; askı donatısı TS 500 de eskilerden kalmış bir yanlış uygulama idi. Uğur Ersoy'un kitaplarında bu açıkca ifade edilmiştir. Doğrusu etriye sıklaştırması ve gövde donatısıdır. Yine bu form sanki rijit diyafram uygulamasını zorunlu imiş gibi sunuyordu. Halbuki rijit diyafram uygulamasının hataya yol açtığı durumlar da var. Bu ve bu gibi durumları ben Bayındırlık Teknik Daire Başkanlığına yazdım ve yaptığım görüşmede de bu formun yenisinin hazırlandığını, bunların bazılarının farkında olduklarını ve düzeleceğini ve benim aktardıklarımda da dikkate alacakları konular olduğunu ifade ettiler.
Selamlar


iyi çalışmalar, saygılar...[/quote]

 

[coskun3561]

Re: PROJE TASARIMI ve KARŞILAŞILAN SORUNLAR

Başka bir başlıkta da yazdım ancak buraya da yazayım, sizin tavsiyelerinizi dinlemek isterim.
10 katlı binanın çözümünü yapmaktayım.
Genelde kesme kuvvetlerinin 100de 70 ini perdelere taşıtmamı, bu şekilde çerçeve sisteminin rahatlayacağı söylendi.
Öyle yaptım x yönünde ve y yönünde 70-75 arası oranlarda perdeler taşıyor binayı, yalnız mimari açıdan x yönünde perdelerde azaltma yapmam gerekebilir. Böyle olunca x yönünde alfa yüzde 58 civarına kadar düşüyor, toplam donatımda %1-1.5 civarında artma oluyor.
Sizce x yönünde başka bir yerde perde ilavesi yapmalı mıyım? Çerçeveyi rahatlatmak olarak tanımlanan kesitlerin içindeki donatı miktarının daha düşük çıkması sanırım.
Tavsiyelerinizi alabilir miyim?

 

[suatyy]

Re: PROJE TASARIMI ve KARŞILAŞILAN SORUNLAR

Sayın Coşkun,
Son hali ile yapınızı yüklerseniz daha net konuşabiliriz. Yanlış hatırlamıyorsam yapınızda perde yüklerinin tek bir perdeye yüklenmiş olması gibi bir durum vardı. Toplam yüzde kadar bu yükün dengeli dağılmış olması da önemli.

 

[coskun3561]

Re: PROJE TASARIMI ve KARŞILAŞILAN SORUNLAR

evet öyleydi, o büyük perdeyi ufaltıp, başka bir aksa perde attım, dengeli bir dağılım oldu, yalnız 2 mb yi geçiyor artık projem. Buraya ekleyemiyorum, nasıl yapabiliriz?
farklı kaydetip tek kata indirip, buraya eklesem, siz aldıktan sonra 10 kata mı kopyalasanız, ya da mail vb ile mi ulaştırayım?

 

[coskun3561]

Re: PROJE TASARIMI ve KARŞILAŞILAN SORUNLAR

2bodrum+z+7 şeklindeydi... diğer katları sildim tek kat olarak siteye ekledim... başka türlü 2mb ın altına indiremedim... 10 aksı üzerindeki perdeleri kolon yapabiliyorum ama bu seferde alfa 0.55-0.60 arasına iniyor... Siz 0.70-75 arasında tavsiye etmiştiniz. Yüksek bina projesi çözmediğim için tavsiyelerinize uymayı düşünüyorum ama çok perde oldu... ilçemiz böyle şeyler pek görmedi... mimari açıdan da sıkıntılar yüzünden kolonları azaltamıyorum, fuzuli kolonlar da var açıkçası N ve D aksı üzerinde. Ama kaldıramıyorum...tavsiyeleriniz nelerdir. Kolona çevirmemeli miyim?

 

[suatyy]

Re: PROJE TASARIMI ve KARŞILAŞILAN SORUNLAR

Sayın Coşkun,
yapınızda çerçeveler oluşmuş. Depremin % 75 inin perdelerce taşınmasını çerçevelerin sağlıklı oluşturulamaması durumu için söylemiştim. Şu anda bu yapı için buna gerek yok yalnız yapıda fazlaca saplama gördüm özellikle P05 ve P06 önünde kısa mesafede saplamalar olmuş. Bu perdeleri uzatarak bu saplamaları elimine etmenizi tavsiye ederim buralarda kesme çatlakları oluşabilir. Diğer saplamaları da mümkün olan yerlerde kolonları uzatarak yada ilave kolon koyarak azaltabilirseniz yapınız daha sağlıklı olur.
Yapıda perdeler fena değil dengeli dağılmış. Bu durum iyi bence öyle abartılı bir durum yok. Periyodlarınız da 10 kat bina için uyumlu.
Bazı kirişleri sanırım kesmeden kurtarmak için bastığı kolondan daha büyük ebatlarda olmuş. Bu hoş bir durum değil. Ya kolonu da bu ebatlara çıkarın ya da ( benim önerdiğim) bu tip yüksek kesme alan kısa kirişlerin çatlayacağını kabul edin ve çatlamış kesit rijitlik azaltması yapın. (0.4 EI) böylece daha az etki alırlar ve daha küçük bir ebatla kurtarabilirsiniz.
Temeli sanırım radye yapacaksınız. 110 cm den aşağı bir kesit yapmanızı tavsiye etmem.
Not: Kapalı çıkmaların uçlarındaki alın kirişlerinde 20 lik kabul etmezler 25 lik yapmanız gerekir.
kolay gelsin.

 

[coskun3561]

Re: PROJE TASARIMI ve KARŞILAŞILAN SORUNLAR

Sayın Coşkun,
yapınızda çerçeveler oluşmuş. Depremin % 75 inin perdelerce taşınmasını çerçevelerin sağlıklı oluşturulamaması durumu için söylemiştim. Şu anda bu yapı için buna gerek yok yalnız yapıda fazlaca saplama gördüm özellikle P05 ve P06 önünde kısa mesafede saplamalar olmuş. Bu perdeleri uzatarak bu saplamaları elimine etmenizi tavsiye ederim buralarda kesme çatlakları oluşabilir. Diğer saplamaları da mümkün olan yerlerde kolonları uzatarak yada ilave kolon koyarak azaltabilirseniz yapınız daha sağlıklı olur.
Yapıda perdeler fena değil dengeli dağılmış. Bu durum iyi bence öyle abartılı bir durum yok. Periyodlarınız da 10 kat bina için uyumlu.
Bazı kirişleri sanırım kesmeden kurtarmak için bastığı kolondan daha büyük ebatlarda olmuş. Bu hoş bir durum değil. Ya kolonu da bu ebatlara çıkarın ya da ( benim önerdiğim) bu tip yüksek kesme alan kısa kirişlerin çatlayacağını kabul edin ve çatlamış kesit rijitlik azaltması yapın. (0.4 EI) böylece daha az etki alırlar ve daha küçük bir ebatla kurtarabilirsiniz.
Temeli sanırım radye yapacaksınız. 110 cm den aşağı bir kesit yapmanızı tavsiye etmem.
Not: Kapalı çıkmaların uçlarındaki alın kirişlerinde 20 lik kabul etmezler 25 lik yapmanız gerekir.
kolay gelsin.

Sayın Suatyy
Çerçevelerin oluşmaması durumunu daha çok açabilir misiniz? Bundan sonraki projelerde dikkat edelim. Kolonların kirişler ile bağlanmaması durumundan mı bahsediyorsunuz.
Perdeleri uzatamıyorum, o kısımlarda havalandırma pencereleri var.
Kiriş ebatlarını dediğiniz gibi rijitlik azaltması yaparak azaltmayı düşünüyordum, tavsiyenize uyacağım.
Radye temelde 110 cm çok yüksek değil mi?
Hesaplara baktığımda 70-75 cm lik bir radye ilave donatılarla birlikte kurtarıyor. Kirişli radye ile çözmeye uğraştım ancak kesitler çok fazla büyümesine rağmen kurtarmadı.
Saygılar, kolay gelsin

 

[suatyy]

Re: PROJE TASARIMI ve KARŞILAŞILAN SORUNLAR

Sayın Coşkun,
evet kolonlar arası bağlanmadığı ve çok fazlaca devam etmeyen süreksiz çerçeve olduğundan düzenli bir yatay yük aktarma mekanizması görememiştim. Şimdi durum daha iyi ancak daha önce söylediğim gibi kısa mesafeden saplamalar (kiriş derinliğinden daha kısa mesafeden yapılan saplamalar) ve düzeltilebileceğini düşündüğüm çerçevelerin kesilmesi durumu var. Bunları da düzeltirseniz daha iyi olur sistem.
Radye için her kat için 10 cm e göre ön tasarım yaparsanız iyi olur. Temellerde (zemin hassas hesaba gelmeyen ve çok yaklaşık yapılan bir hesaplamadır) hesaplamalarda fazla hassas davranmayın. 10 kat binada 50 cm radye ile (6*8m) ebatlarında hata vermemiş döşeme ile 3m döşeme konsolunu 15 cm döşeme ile hesaplarda kurtardı diye gelen pekcok proje gördüm (başka proğramlar ile yapılmış).
Uzatılamayan perdeler konusuna bir çözüm bulmanızı tavsiye ederim bu şekilde çok riskli.
Selamlar

 

[coskun3561]

Re: PROJE TASARIMI ve KARŞILAŞILAN SORUNLAR

Sayın Coşkun,
evet kolonlar arası bağlanmadığı ve çok fazlaca devam etmeyen süreksiz çerçeve olduğundan düzenli bir yatay yük aktarma mekanizması görememiştim. Şimdi durum daha iyi ancak daha önce söylediğim gibi kısa mesafeden saplamalar (kiriş derinliğinden daha kısa mesafeden yapılan saplamalar) ve düzeltilebileceğini düşündüğüm çerçevelerin kesilmesi durumu var. Bunları da düzeltirseniz daha iyi olur sistem.
Radye için her kat için 10 cm e göre ön tasarım yaparsanız iyi olur. Temellerde (zemin hassas hesaba gelmeyen ve çok yaklaşık yapılan bir hesaplamadır) hesaplamalarda fazla hassas davranmayın. 10 kat binada 50 cm radye ile (6*8m) ebatlarında hata vermemiş döşeme ile 3m döşeme konsolunu 15 cm döşeme ile hesaplarda kurtardı diye gelen pekcok proje gördüm (başka proğramlar ile yapılmış).
Uzatılamayan perdeler konusuna bir çözüm bulmanızı tavsiye ederim bu şekilde çok riskli.
Selamlar

Sayın Suatyy
Tavsiyelerinize mümkün olduğu kadar uymaya çalışacağım, ilginizden dolayı teşekkürler.
Binamın yüksekliği 30m yi buluyor. Rüzgar yükünü sadece üst katlara mı uygulamam gerekiyor. Bu konuda da eksiğim var, yalnız forumda bu konu hakkında birşey bulamadım. Rüzgar yüklemesini nasıl yapıyorum? bildiğim kadarıyla kat parametreleri kısmında var ama nasıl uygulanıyor bilmiyorum.
Saygılar